Էջ:Աշխարհացոյց.djvu/29

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

զԿէթիկ, զՏատիկ, զԱզնուացձոր, զԵրխեթս, զՍտլաձոր, զՍանասուն. ունի երկաթ քաջ, եւ գղթոր եւ ՚ի հաւուց՝ դեհուկ։

Դ. Աշխարհ՝ Տարուբերան, յելից Չորրորդ Հայոց. ունի գաւառս վեշտասան. զԽոյթ, զԱսպականունեաց ձոր, զՏարօն, յորում գայ գետն Մեղ եւ անկանի յԵփրատ. որ ըստ հիւսիսոյ՝ Աշմունիք՝ առ Սրմանց լերամբ, որ կոչի Կատար երկրի. յորմէ յոյժ բղխեն աղբիւրք. որոց ըստ հիւսիսի՝ Մարդաղի՝ առ Մեղեդուխ լերամբ, մինչեւ ցնոյն Այծպտկունս որ բաժանէ ընդ Կարին եւ ընդ նա. յորում գտանի սալակ եւ ձիղկ եւ նաւթ սեւ եւ սպիտակ. յորոյ յելից բխէ Մուրց գետ, գնալով ընդ հիւսիւսի՝ իջանէ ՚ի Բասեն գաւառ, եւ խառնի յԵրասխ, եւ գետացուցանէզնա։ Յելից Մարդաղոյ է Գաստովոր գաւառ. եւ նորա յելից Տուարածատափ. նորա յելից Դալառ. եւ ՚ի հարաւոյ նոցա Հարք եւ Վաժնունիք, մինչեւ ցԱրածանի, որ իջանէ յԱպահունեաց. որոց ՚ի հարաւոյ՝ Սարակ ՚ի Բզնունեաց գաւառի, ՚ի Նեխ Մասեաց սկսանելով՝ պատէ զարեւմտեայ եզր հոմանուն ծովուն, մինչեւ ցբերդն Բաղէշ, եւ անդր եւս ՚ի հարաւ կոյս ցԵրէվարդ գաւառի սահման։ Եւ Բզնունիք ունիյիւր հոմանուն ծովէն կղզիս երեք. զԱրձկէոյն, զԾիպանին եւ զՏոքեանն. որոյ ըստ հարաւոյ ՚ի մէջ լերինն Տորոսի եւ ծովու՝ գաւառ Երէվարք, յորում լիճ ինչ՝ որ կոչի Եղիգի, յուխից. զի ՚ի վարելն յակօսն ջուր ըմպէ եզն, եւ սերմանեալն քառասուն աւրն հասանէ, եւ բերէ ընդ միոյ՝ յիսուն։ Եւ ծովն Բզնունեաց յերկայնն հարիւր մղոն է, եւ լայնն վաթսուն։Որոյ ըստ հիւսիսոյ Աղիտովիտ գաւառ, եւ զմտիւք նորա Ապահունիք. ընդ որոյ մէջն անցանէ Արածանի յեզրն Բզնունեաց։ Գտանի պստակ, եւկաստաննոն որ է մաշկամիրգ, եւ մեղր անոյշ քան զամենայն երկրի եւ երկաթ։ Ասեն թէ նհանգ կայ յԱրածանի, որպէս յԵփրատ, զոր հաւաստի գիտեմք, կենդանի քարքաշամ զուգեալ, զարիւնն ծծեալ եւ թողեալ, զոր ոմանք ասեն թէ գա