Էջ:Աշխարհացոյց.djvu/32

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

հիւսիսի, գնալով ընդ մէջ Արշարունեաց. որոց Բագրեւանդ եւ Ծաղկունի ՚ի հարաւոյ, եւ Վանանդ եւ Շիրակ ՚ի հիւսիսի. յորոց եկեալ գետն Ախուրէն՝ հանդերձ Մեծագետովն, անցանելով յելից կուսէ Մաւրիկոպաւլսի, այսինքն Շիրակաշատ աւանի եւ Մրենոյ եւ Երուանդաշատ քաղաքի, իջանէ յԵրասխ։ Եւ Արածանի զսկիզբն ունի ՚ի Ծաղկոտնէ, ՚ի տեղւոջէն որ կոչի Ոսկիք, եւ գնալով ընդ հիւսիւսի պատելով զՆպատական լերամբն՝ առ Բագւան գեղւոջն, խառնի ՚ի Բագրեւան գետ։ Եւ Երասխ թողլով զԱրմաւիր քաղաք ՚ի հիւսիւսի եւ զԱրագածոտն, յորմէ բղխեն աղբիւրք Մեծամօր գետոյ, եւ զինքն զԱրագած։ Եւ է ըստ յելից Նիգ, յորմէ բղխեն աղբիւրք Քարսախ գետոյ. զինքն իսկ լեառնագագաթ Մասիս՝ ՚ի հարաւ թողու Երասխ. յորոյ թիկանց տարածեալ Կոգովիտ գաւառ. եւ անցանէ Երասխ յելից կուսէ Վաղարշապատ քաղաքի. յորում մայր եկեղեցեաց կաթողիկէ, եւ մարտիրոսուհեացն մատրունքն. յորոց յելից բղխեն աղբիւրք Ասպահեն գետոյ որ է Խօզմօր, եւ խառնի ՚ի Մեծամօր. եւ ապայելից նորա գետն Ազատ, եւ արդարեւ ազատ. որոյ ակունքն բխեն ՚ի Գեօղ լեառնէ, ՚ի Սախուրակ տեղոյ, որ իջանելով ընդ Դուին, արբուցանէ զամենայն Ոստանն Հայոց, եւ անցեալ ընդ հարաւ անկանի յԵրասխ. յորոց ՚ի մէջ շինեալ է Արտաշատ քաղաք, ուր յառաջին ժամանակսն խառնուրդք Մեծամօրի. իսկ այժմն փոխեալ զգնացսն Մեծամօրայ՝ խառնի ՚ի մտից կուսէ։ Իսկ յելից կուսէ Դունայ են գաւառք Ուրծաձոր եւ Արածոյ կողմն, ընդ մէջ կալով Վայոց Ձորոյ եւ Շարուր դաշտի, ընդ որ հոսի գետն Արտօնկն, առ Մարւնայ քաղաքով, անցանելով ՚ի հարաւ՝ խառնի յԵրասխ։ Լինի որդն սիզաբերեալ յարմատոյ՝ առ ՚ի զարդ կարմրութեան։

ԺԴ. Գուգարք ՚ի մտից Ուտիացոց. ունի գաւառս ինն. զՁորոփոր, զԿողբափոր, զԾոբափոր, զՏաշիր, զԹռեղս, զԿանկարս, զՋովախս Վերի, զԱրտահան, զԿալարջս։ Լինի անալութ, եւ հա