Heinrich Heine

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
N. N․ (Ա՛յր խեղճամիտ, որ հասած օր ծերության, մի կտոր) Heinrich Heine

Եղիշե Չարենց

Հայնեին

Ես սիրում եմ քեզ, Հայնրիխ Հայնե,
Դու մոտիկ ես ինձ չափազանց,
Երգերիդ միջից քո ձայնը
Հնչում է ինձ հա՛ր հարազատ։
Դու մոտիկ ես ինձ, Հայնրիխ Հայնե,
Թմբկահար, մարտիկ ու պոետ։
Երբ բացվեց հոգուս վաղորդայնը—
Սիրեցի նվագները քո ես։

Սիրեցի երգերիդ քնքշությունը,
Երազներդ չքնաղ ու նրբին,
Տխրադեմ, դու մտար իմ տունը՝
Ոսկելար քնարը ձեռքիդ։

Բայց հետո, երբ մի քիչ մեծացա ես —
Սիրեցի թմբուկըդ հնչեղ,
Սիրեցի շեփորող քո ձայնը,
Որ գիտե պայքարի կոչել։

Իսկ ապա, երբ ճամփիս ծաղիկները
Փոխվեցին փշերի ու խոցի—
Սիրեցի երկմիտ շշուկներդ
Եվ հեգնանքդ, որ նման է բոցի։

Ինչպես դու — ես է՛լ աշխարհում այս
Ապրում եմ դարում հողմաշունչ,
Եվ երգերս խնդուն, ես խրում եմ
Հնի սիրտը, ինչպես մի դաշույն։

Ինչպես դու — ես է՛լ մտքերով իմ
Ապրում եմ գալիքում դեռ չեկած,
Եվ գնում եմ առաջ երգերո՛վ իմ՝
Դեռ գլուխս ներքև չթեքած։

Բայց ուղում իմ, որով ընթանում եմ —
Երջանիկ եմ ավելի, քան դու,
Օ, իմ դա՛րն է այսօր, որ տանում է
Ինձ դեպի խոյանք մի անդուլ։

Եվ գալիքը այն, որ, Հայնե,
Մի ցնորք էր հեռու քեզ համար,—
Շողշողում է, ինչպես վաղորդայնը,
Եվ թնդում է շուրջս հիմա։

Բայց էլի՛ ուղին իմ դժվար է
Եվ նման է ուղուն քո վերին...
Ինձ հետ է թեկուզ իմ դարը,
Բայց իմ դեմ է մարդը դեռ հին։—

Նա դեռ կա։ — Այսօր է՛լ նա նստել է
Ինքնագոհ, կառչած իր բույնին,—
Եվ նա նո՛ւյնն է, նո՛ւյն ֆիլիստերը[1]
Չնայած դիմակի գույնին։

Օ՜, պաշտում է այսօր նա գույնը,
Իսկ միջուկը — ատում է հոգով։
Նա ատում է սերը, քնքշությունը,
Իր հույզերը կապում է թոկով։

Նա մոլի ձաղկող է, ուղղափառ է,
Խուզարկու է հոգու ու սրտի,
Նա սիրում է միայն գաղափարը,
Պայմանով որ... չլինի խրթին։

Ամենից առաջ քննադատ է
Նա այսօր,— ես ծանոթ եմ նրան.
Նա սիրում է դնել իր թաթը
Իմ գրքերի վրա։

(Քո մասի՛ն է միայն իմ խոսքը,
Օ, կարմիր ւագած ֆիլիստեր,
Եվ ոչ թե նրանց, որ իրոք
Մեզ ասում են լենինյան խոսքեր)։

Նա լսել է, որ այսօր պոետը
Նախ մարտիկ է, քաղաքացի,—
Թե վարդի մասին խոսես հետը—
Նա քեզ կտա քացի։

Բայց, չնայած սրան,
Նա ինքը կյանքում
Սանտիմենտալ է այնքան,
Որ սիրուց տնքում է անքուն։

Նրա շուրջը եռանդով անդուլ
Կառուցում են մարդիկ կոմունիզմ,—
Գիշերները նա Վերլեն է կարդում,
Ցերեկները — հայհոյում է ինձ։

Դեռ նա կա այսօր, դեռ նա կա,
Եվ հոդված կամ ռեցենզ գրելիս
Նա սիրում է բառը «հակա»՝
Չափի՛ց ավելի...

Իր վարքով — չափազանց նա անսանձ է,
Կհաներ նա ինձ կախաղան,
Թե չզսպեր նրան — ղեկավարի սանձը,
Որ միակ զսպիչն է նրա։

Այդ նա է միայն, որ նստել է
Կոկորդին իմ ու թորում է թույն,—
Այդ կարմրազգեստ ֆիլիստերը,
Իմ դահիճը այդ մշտարթուն։

Իհարկե, ունեմ մեղքեր ես,
Ուրանալն այդ — անշուշտ անհեթեթ է,—
Բայց գիտեմ, որ թեթև են մեղքերս,
Քանզի ես — պոե՛տ եմ։

Եվ ինչպես ուսուցիչը մեր մեծ
Ներում էր քո բոլոր մեղքերը,—
Գիտեմ, որ ինձ էլ կներե
Դասակարգը — իմ փոքրիկ հանցանքները։
Նա հաղթող է այսօր, նա մեծ է,
Օվկիա՜ն է նա մի ընդարձակ,—
Նրանո՛վ է, որ ես մնացել եմ
Դեռ դահճիս ձեռքով չհնձած։

Չլիներ թե նրա հաղթությունը—
Իմ դահիճն ինձ վաղո՜ւց էր կերել,
Եվ դարձել էր արդեն իմ անունը
Ոտնակոխ արված մի տերև։

Բայց կարո՞ղ է նա այդ անել։
Ո՛չ։ Նա չի՛ այսօր կյանքի հիմը։
Բարձրանում է աշխարհ մի անեզր
Որ քո՛նն է անշուշտ և ի՛մը։

Իսկ խխունջը այն, որ նստել է
Տզրուկի նման մեր քթին,—
Նա կանցնի, ինչպես ստվերը,
Երբ արևը հասնի զենիթին։

Այս արևը, որ հար բարձրանում է,
Կխանձե նրան իր հրով,—
Բայց նրա ցոլքերում մեր անունը
Կհիշեն գգվանքով ու սիրով...


  1. ֆիլիստեր — նեղ մտահորիզոնի և քաղքենիական բարքերի տեր մարդ