Էջ:«Armenia og armenierne.» (Bodil Biørn okt. 1944).pdf/11

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված է

- 9 -

Սիրիայում

1925-26 թվականների ամռանը տանն էի և մեկնեցի իմ վերջին աշխատավայր՝ Սիրիա՝ օգնելու այնտեղի հայ փախստականներին և հիվանդ երեխաներին։

Խառը զգացմունքներով մեկնեցի Սիրիա։ Ի վերջո, Հայաստանի իմ սիրելի երեխաների մոտ պետք է գնացած լինեի, նրանց մոտ, որոնք սպասում էին, որ իրենց «մայրը» վերադառնալու է իրենց մոտ։ Բայց Աստծո ուղիներն անքննելի են։ Նա գիտի, թե մեր տեղը որտեղ է և որտեղ կարող ենք լավագույնս պիտանի լինել։

Սիրիան գեղեցիկ երկիր է, հատկապես Լիբանանը։ Սիրիան մի ժամանակ թուրքական լծի տակ է եղել, բայց վերջին համաշխարհային պատերազմից հետո ֆրանսիացիները իրենց ձեռքը վերցրին Սիրիայի ամբողջ պրոտեկտորատը։ Սիրիայում ապրում է մոտ 3 միլիոն բնակչություն՝ քրիստոնյաներ և մահմեդականներ։ Մայրաքաղաքը Դամասկոսն է, որն ունի 1.5 մլն բնակիչ։ Տարվա առաջին կեսում Բեյրութում էի՝ դանիացի քույրերի հետ, աշխատում էի փախստականների շրջանում, օգնում էի նրանց և քարոզում։ Այնտեղ հանդիպեցի Հարունիեի իմ որոշ ընկերներին․ նրանցից մի քանիսի հետ ամեն շաբաթ Աստվածաշնչի դասեր էի ունենում։ Բեյրութը տեղակայված է կապուտակ Միջերկրական ծովից ոչ շատ հեռու, իսկ բլուրներից վերև Լիբանանն է, որտեղ անցկացրինք մեր ամառային արձակուրդները։ Հենց Միջերկրական ծովի ներքևի հատվածում չքավոր փախստականների բազում ճամբարներն էին։ Հենց սկզբից փախստականներն ապրում էին վրաններում․ հաճախ էր անձրևում և անկողինն ու ու ամեն ինչ թրջվում էր։ Մի քանիսն իրենց համար տուն էին սարքել փայտե տանիքներով։ Խեղճ մարդիկ իրար կպած էին ապրում․ շատ էր դառնությունը, թշվառությունը և հիվանդությունները։ Այն, ինչ կարող էի նրանց տալ, մի կաթիլ էր թվում օվկիանոսի մեջ, բայց ուրախ էի նրանց որոշ չափով օգնել և լույս բերել բազում խեղճ փախստականների տներ։ Հատկապես լավ էր Հիսուս Քրիստոսի և Նրա սիրո ուրախ հաղորդումը տեղ հասցնել։ Մեծ «ճամբարում» վերածննդի ժամանակաշրջան էր։ Աստված օգտագործում էր հայ բողոքական քահանաներից մեկին և շատերն էին լսում Աստծո խոսքը և խաղաղվում։

Հետո Աստված ինձ առաջնորդեց Հալեպ, որտեղ սկսեցի աշխատել 1927 թվականին։ Հալեպն ունի մոտ 300 000 բնակիչ, որոնցից 200 000-ը մահմեդականներ են, արաբներ և թուրքեր, մոտ 100 000-ը քրիստոնյա սիրիացիներ են, հայեր և ասիացիներ։ Այնտեղ բնակվում է մոտ 50 000 հայ, որոնցից գրեթե 40 000-ը փախստականներ են իրենց հին երկրից և Կիլիկիայից։ Համաշխարհային պատերազմի ժամանակ մոտավորապես 250 000 փախստական անցավ Հալեպով։

Հալեպը տեղակայված է Հյուսիսային Սիրիայում՝ Անտիոքից մոտավորապես 4 ժամվա հեռավորության վրա։ Ամռանը շատ շոգ է, բայց ձմռանն էլ ցուրտ է, քանի որ մի փոքր ավելի բարձր է տեղակայված, քան Բեյրութը։ Բնությունը անպտղաբեր է։ Հալեպի հարևանությամբ մահմեդական շատ գյուղեր կան, որտեղ ապրում են ֆելականեր, թուրքմեններ և արաբներ։ Քանի որ հայերը փորձառու ֆերմերներ են (նրանց 80%-ը հայրենիքում գյուղատնտեսությամբ է զբաղվել), շատերը գնում էին գյուղեր։ Անտիոքի շրջակայքում՝ ծովի մոտ, մի քանի հայկական գյուղ կար․ եղա մի քանիսում։ Բնակիչներից շատերը շատ հիվանդ էին, շատ հայեր մահացան տենդից։

Հենց որ բավականին հարմար տուն գտա, ինչը շատ դժվար էր, կահույք գնեցի և անկողին ձեռքբերեցի, ընդունեցի առաջին 10 հիվանդ երեխաներին։ Մեծ հաճույք էր։ Նրանցից երեքն այնքան վատ վիճակում էին, որ չէին կարողանում քայլել։

Սա հինգերորդ անգամն էր, ինչ սկսեցի աշխատել հայերի շրջանում։ Ինձ երկու քարոզիչ էին օգնում, որոնցից մեկն ամուսնացած էր Մուշի իմ նախկին աղջիկներից մեկի՝ Սաթենիկի հետ։ Հետո նա դարձավ մեր գնումներ կատարողը և օգնականը։ Բացի այդ, ունեի նաև մի այրի խոհարար և մի աղջիկ էլ խնամում էր փոքրիկներին։ Մեծ օգնություն էր ինձ համար, որ գրեթե միշտ լավ, հավատարիմ հայ գործընկերներ եմ ունեցել։