ժամանակ (թերեւս այս Էր պատճառը, որ Արամ
թագաւորի հանճարէղ ծրագիրը դարերով մնաց
անիրագործելի). շատ աւելի պարզ ու մատչելի
բան է՝ լեզուի փոխարէն գլուխը կարել։
Քաղաքակիրթ պետութիւնների համար անգործադրելի
Է այդ զուտ թուրքական մեթոտը։
Այնտեղ, ուր թուրքը սուր Է քաշում ու արիւն
հոսեցնում, գերմանացին (եւ նոյնիսկ ռուսը)
հարկադրուած (քաղաքականութիւն բանեցնելու։
Այսպիսով, ծրագրւում է կազմակերպւում ու
յամառօրէն իրականացւում լեզունէրը պապանձեցնելու
անարիւն գործողութիւնը:
Լեզուների պայքարը դառնում է մի նոր ու
զօրեղ քաղաքական գործօն: Թէ միջ-պետական
կեանքում եւ թէ մանաւանղ պետութիւնների
ներսում ամէն մի լեզու աշխատում է ապահովել
իր գոյութիւնը ու անարգել զարգանալու հնարավորութիւնները.
ապա աշխատում է ընդարձակել
սահմանները, նուաճումներ անել, կլանել ու
սեփականացնել օտար տարրեր։ Պայքարը անարիւն
է բայց շատ կրքոտ ու անողորմ:
Ոչ միայն պետական պաշտպանութիւնից
զուրկ, հալածուած ու վտանգի ենթարկուած ազգութիւնները,
այլ ամենազօրեղներն իսկ չափազանց
նրբազգաց ու խանդոտ են լեզուի վերաբերմամբ:
Ահա մի թարմ օրինակ: Անցեալ տարի, երբ
ծրագրւում էր մի մեծ միջպետական համագու–
