նիքում կամ շուկայում գործադրուող առօրեայ
խօսակցութիւնը, ո՛չ լրագրական, ո՛չ գեղարուեստական
եւ ոչ իսկ գիտական լեզուն: Սրանց
բառարանը, ոճը, նոյնիսկ քերականութիւնը
որքան էլ զարգացած՛ լինեն — բաւական չեն պետական
գործերը վարելու եւ պետութեան ասելիքը
ձեւակերպելու համար: Բառարանը պէտք է
լրացուի նոր կամ մոռացուած բառերով, ոճը
պէտք է ազատուի անճշդութիւնից ու անորոշութիւնից,
կտրուկ ու աներկբայելի շեշտ առնի,
քերականութիւնը պէտք է շրջառութեան մէջ դնի
յատուկ ձեւեր...
Համեմատեցիր ուշադրութեամբ որեւէ պետական
դրութիւն — մի օրինագիծ, կառավարական
մի յայտարարութիւն, մի զեկուցագիր, դատական
մի որոշում, վարչական մի հրաման կամ
կարգադրութիւն — ուրիշ կարգի դրութիւնների
հետ — օրինակ՝ լրագրական յօդուածի, վիպական
պատմուածքի, բարեկամական նամակի կամ
քարոզների ժողովածուի հետ — եւ կը տեսնէք,
թէ որքան տարբեր են սրանց լեզուները:
Լեզուի այս ուրոյն կողմը չի կարող մշակուել
պետական կեանքից դուրս, հետեւապէս,
ոչ—պետական լեզուները դատապարտուած են
մնալու առնուազն կիսատ ու պակասաւոր:
Արդէն այս մի հատիկ հանգամանքը — կրկնում
եմ խօսքս, — արտօնեալ դրութեան մէջ է
դնում իշխող լեզուն՝ ի հաշիւ իշխուածների:
