այդ առարկութիւններով հանդերձ որոշ
սահմաններ ազգի ու լեզուի միջեւ, չեն կարող
նսեմացնել լեզուի բացառիկ մեծ արժէքը ազգի
համար:
Իրար հետ կապուելու եւ միութիւններ կազմելու.
համար, մարդիկ ամէնից առաջ պէտք է
կարողանան հասկանալ միմեանց, պէտք է
կարողանան հաղորդակցուել իրար մէջ: Եւ որքան
աւելի սերտ ու կատարեալ է փոխադարձ հասկացողութիւնը,
այնքան աւելի զօրեղ է միութիւնն
ու միութեան գիտակցութիւնը:
Արդ, հաղորդակցուելու այն բոլոր միջոցներից
է որ մատչելի են մարդուն, ամէնից զօրեղը,
ամէնից կատարեալը ու ամէնից արտայայտիչը —
լեղուն է: Ընդհանուր լեզուն միացնում է մարդկանց,
սերտօրէն կապում, առաջ է բերում մտերմութիւն,
հնարաւորութիւն է տալիս կենակցելու
եւ աշխատակցելու, — մասնաւորապէս ստեղծագործելու
այն առանձնայատուկ արժէքները, որոնք
բնորոշում են ու հաստատում ազգութիւնը։
Լեզուն — շա՛տ աւելի քան կրօնը — արտայայտում
է իր մէջ իր հեղինակների հաւաքական
հոգին: Միւս կողմից — եւ դարձեալ շատ աւելի
քան կրօնը — ինքը լեզուն դնում է իր սեփական
կնիքը մարդկանց հոգիների վրայ: Մարդիկ մտածում
են լեզուով, լեզուով են արտայայտւում
ու լեզուի միջոցով փոխանակում իրենց մտքերը։
Մարդիկ յարմարեցնում են լեզուն իրենց կարիք–
