մեջ գրում է Ախալքալաքի գավառային կոմիսարը (Պայազատի, կարգադրում է՝ ռազմական դրության համապատասխան, գավառի բնակչության մասնակի էվակուացիայի հետ միաժամանակ էվակուացնել նաև քաղաքի և գավառի կառավարական հիմնարկները՝ նահանջող զորքի պաշտպանությամբ։
Կոմիսարիատը, ռազմական շտաբը, ինչպես նաև մյուս հիմնարկները տեղավորվեցին Բարալեթում (Այն գտնվում է Ախալքալաքից մոտ 20 կմ հյուսիս)[1]։
Բոթը տարածվեց ամբողջ գավառով մեկ, և Չրլդըրի գավառակի (տեղամասի) հարևան հայկական գյուղերի բնակչությունը խուճապի մատնված, առանց ուշադրություն դարձնելու տեղացող անձրևին, սկսեց գաղթել դեպի հյուսիս։ Մայիսի 8(21)-ի խուճապը համակել էր ինչպես Կարծախի, այնպես էլ Վաչիանի ու Դիլիսկայի գյուղական հասարակությունների հայկական և վրացական գյուղերի բնակչությանը, որը հեռանում էր՝ թողնելով ամբողջ ունեցվածքը[2]…
Վաչիանի գյուղական հասարակության գյուղերից միայն Մեծ Խանչալին և Փոքր Խանչալին մնացին տեղում, որոնք մոտ էին գտնվում Սաթխայի գյուղական հասարակության գյուղերին (Խոջաբեկին, Սաթխային). հետո Փոքր Խանչալի գյուղի բնակչությունը տեղափոխվեց Մեծ Խանչալի[3]…
Գաղթողների հոծ բազմությունը շտապում էր հորդացած Թափարավան գետի աջ ափը…
Գաղթականներին առաջնորդում էր Ախալքալաքի գործակալ Երվանդ Վարդապետը և իր հուսադրող խոսքերով աշխատում էր վերացնել խուճապը։ Մայիսի 8(21)-ի երեկոյան գաղթականները հասան քաղաքից 6—7 վերստ դեպի հյուսիս գտնվող հայկական Արագովա գյուղը։ Նրանք գիշերեցին այդտեղ դրսում, հորդ անձրևի տարափի տակ։
Մայիսի 9(22)-ի առավոտյան, երբ գաղթականները փորձեցին առաջ շարժվել դեպի Բակուրիան, հանդիպեցին զինված արագովացիների դիմադրությանը, որոնք թույլ չէին տալիս
