Այս ենթադրության օգտին է խոսում նաև հետևյալ փաստը։ Երբ 1177-ի ամռանը Իվանե Օրբելին 30000 -անոց բանակով Լոիռում ապստամբվեց Գևորգի Գ թագավորի դեմ, Դեմնա թագաժառանգն առաջարկեց ուշացնել Գեորգիին, որն այդ ժամանակ գտնվում էր Սատախե ամրոցում «սակավ արամբք»։ Իմանալով դավադիրների մտադրության մասին, Գեորգին Սատախեից մեկնում է Տփղիս (Թբիլիսի)…
Եթե Սատախեն Թբիլիսիի մոտ լիներ, ինչպես ենթադրում է Հ. Գ. Մարգարյանը, Դեմնայի մոտ չէր առաջանա գնալու և թագավորին սպանելու միտքը, որովհետև Թբիլիսին, որի մոտ են տեղադրում Սատախեն, Լոռիի Ագարակից առնվազն 200 կմ հեռու կլիներ և ճանապարհներն էլ դժվարին էին։ Եվ հետո, գնալ թագավորին սպանելու, դա նշանակում է ուղղակի գնալ Թբիլիսի, էլ ինչո՞ւ Դեմնան կմասնավորացներ, առանձին կշեշտեր թագավորին սպանելու գաղափարը։ Նշանակում է թագավորը Լոռիից շատ հեռու չի եղել, դրա համար էլ Դեմնան նման առաջարկություն է արել։ Թե չէ ինչ տարբերություն Թբիլիսիի և նրանից մի 10—15 կմ հեռու գտնվող բնակավայրի միջև։ Ցանկացած ժամանակ թագավորը կարող էր մեկնել Թբիլիսի և կազմակերպել պաշտպանություն…
Հետո ապստամբության և թագավորին սպանելու մտադրության մասին լուրը, Գևորգի Գ-ն հենց նույն՝ դավադրության գիշերն է ստանում և հասցնում փախչել… Ոչ մի հեծյալ, անգամ հրեղեն ձիով, ի վիճակի չէ մի 4—5 ժամում կտրել անցնել 200 կմ դժվարանցնելի ճանապարհը։
Ես համոզվւսծ եմ, որ Գեորգին իր ամառանոցում էր, որը գտնվում էր Ջավախքի թագավորական կալվածքներում[1]։ Այդ ամրոցը հենց Սատախեն էր, որն այժմ, որոշ հնչյունափոխության ենթարկված, կոչվում է Սաթխա։ Սաթխան Լոռվա Ագարակից հազիվ 60 կմ հեռավորության վրա է գտնվում և, կարելի է ասել, որ մի գիշերվա ընթացքում հնարավոր է, չնայած մեծ դժվարությամբ, հաղթահարել այդ ճանապարհը։
- ↑ Իմ խնդրանքով վերոհիշյալ պ. Մերաբ Բերիձեն գտել էր վրաց պատմագրության մեջ այն մասին, որ Սաթխայի ամրոցը, ինչպես նաև նրա շրջապատի տարածքները վրաց թագավորների ժառանգական սեփականությունն էին, նրանց ամառանոցը…