Էջ:Աշխարհացոյց.djvu/40

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

սիկք կոչեն զկողմանքս զայս Խորասան, այսինքն արեւելեայ. յորում ասեն զաշխարհս զայս. Կոշմայ, Վրկան, Ապրշահ, Ամր, Մռոտ, Հրեւ, Գադշան, Գոզկան. յորում լինի ձի արքունական, Գոզբոն, մինչեւ ցգետն զոր կոչեն Արանգ. զորմէ առասպելեն թէ ծծումբ բերէ. լայն է եւ անհուն, որ թուի թէ Փիսոն է, զոր Պարսիկք Վեհռոտկոչեն. եւ անհուն ասելն առ ՚ի միտս է. վասն զի հզոր ազգացդ Պարսից եւ Հնդկաց անճանապարհ եւ անանց է՝ պայմանաւ. եւ Հրեւ դաշտն եզր արեւելեայ Վրկան աշխարհին, ուր է Վանդգէս գաւառն, ուր վկայեցին սուրբքն մեր առաջնորդ։ Խուպի-Տուխարստան աշխարհ ասեն, եւ լինի անդ մուշկ՝ թէպէտ ոչ ազնիւ. եւ թուի թէ գերութիւն Հրէից ՚ի յայս Կոզական աշխարհս բնակեցան, զոր գիր ասէ բնակել առ գետովն Գոզանայ։

Եկեալք յարեւելս՝ դարձցուք առ հիւսիւսի։

Դ. Աշխարհ Ասիոյ Սկիւթիա է, որ սկսանի յԱթլ գետոյ, եւ զերկայնութիւն իւր առ ՚ի շեղ յելս հարաւոյ մինչեւ ցԵմաւոն լեառն. եւ որպէս թէ Եմաւոն լերամբն յերկուս բաժանեալ է Սկիւթիա, որ են Ապխտարք որ են Թուրքաստանք. ըստ հիւսիւսոյ Անծանօթ երկրաւ, եւ ըստ մտից Սարմատացոց աշխարհաւ, առ յԱթլ գետով. եւ ՚ի հարաւ Վրկան ծովն, եւ Արեօք եւ Հնդկօք առ հարաւային բազկաւն Եմառոն լերինն, եւ անդր եւս մինչեւ ցԵմոդա լեառն. որ եւ նա բաժանէ զՍկիւթիա ՚ի Հնդկաց. իսկ ըստ յելից կուսէ՝ սահմանի ՚ի Ճենաց։ Եւ ազգք են նորա քառասուն եւ երեք, յորոց մինն է Ձկնակեր, եւ մինն Կաթնկեր. եւ մին է Հեռիբացիս որ է Հրեաւ աշխարհն, զոր Պարսից հանեալ է ՚ի նոցանէ։ Եւ զայլ ազգ ասէ խուժական անուամբ, զոր չէ հարկ ասել. զի այժմ այլազգ ոչ գիտեմք, բայց միայն զԲուշխն ազգ, որ ճարակի զերկիրն զայն։ Եւ ունի Սկիւթիա լերինս եւ դաշտս, անապատս եւ անջուր։ Ունի աշխարհս հինգ, զՍոգդիանի՝ որ է Սադաստան, եւ զՍակէ. ընդ երկուսին են ազգ հնգետասան, հարուստք արուեստաւորք վաճառականք՝ որ բնակեն ՚ի մէջ Թուրքաստանի եւԱրեաց (առ) Եմաւոն լերամբն. որ է բարձր եւ