Էջ:Աշխարհացոյց.djvu/43

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

նինգրէ, որ է սեւագոյն, լինի եւ գեղբագոյն, սանդրատարազ, ժեռաւոր, ծակոտկէն. արժէ լիտրն հինգ դահեկան, է որ վեց, է որ եօթն. երկրորդն կոչի ծամթի, է սեւ մարախանման ծանր, արժէ լիտրն չորս դահեկան. երրորդն կոչի քալայի, շիկագոյն եւ թեթեւ, արժէ լիտրն երեք դահեկան։

ԼԶ. Աշխարհ Տապռաբանիա, է մեծ կղզի Հնդկաց քան զամենայն կղզիս ընդհանուր տիեզերաց. ունելով զերկայնութիւն ՚ի հիւսիսոյ ՚ի հարաւ հազար հարիւր մղոնաւ, եւ հինգհարիւր տասն մղոնաւ զլայնութիւն, յելից ՚ի մուտս կոյս. յերի կալով Հնդկաց. եւ սահմանի յամենայն կողմանց Հնդկային պեղագոսաւն։ Եւ լինի ՚ի նմա հրիզոն, որ է կորեակ եւ սնկրւիլ եւ բիւրեղ, եւ յակունթ եւ այլ գոհար ակունք. եւ արծաթ եւ ոսկի շատ, փեղք եւ վագերք։ Եւ ունի լերինս երկու ՚ի միջոցի, մին կոչի Դալիուբա, որ արձակէ երկու գետս։ Եւ միւսն կոչի Մալիա, որ արձակէ երեք գետս։ Եւ լինի անդ փայտ անփուտս, եւ սնկրուիլ եւ մարգարիտ ազնիւ, եւ ակն ամենագոհար։ Քանզի ասեն թէ կայ երկու քաղաք հեռի ՚ի միմեանց հարիւր յիսուն մղոնաւ, մին կոչի Մանակոր. եւ մին կոչի Ռոյան. եւ ՚ի մէջ նոցա լեառն մի Գայլասէ անուն, յորմէ բղխէ գետ. ակն ամենագոհար անդ գտանի։ Եւ երկոտասան ազգ են հիւսիւսային կողմամբն, որ հանապազ զգլուխս իւրեանց վարսիւք կնոջ պսակեալ ունին. յորոց երկու ազգն կոչին Հացածանք եւ Հացայինք։ Իսկ ՚ի հարաւ կոյս դաշտք են փղուց ճարակք. եւ ասեն թէ մին ազգն էգք են բնակիչք աշխարհին, եւ ՚ի փղաց կուսէ ժամանակ ինչ ՚ի տարւոջն շունք անցանին, եւ խառնակին ընդ կանայսն, եւ յղացեալ ծնանին երկուորիս, զմիւսն կորիւն եւ զմիւսն աղջիկ. եւ կորիւնք անցանեն ընդ գետն առ հարսն. եւ աղջկացն մնալով առ մարսն. բայցես այլաբանութիւն կարծեմ. որպէս վասն Ամազոնացն պատմի յԱղեքսանդրի գիրսն, զոր Թւրասլաց (?) ազգ են այլաբանեալ։ Եւ Պտղոմէոս մեհեանս ասէ լուսնին յեզր հարաւ կղզւոյս այսմ։ Բայց ունի Տապռաբանի այլ կղզիս մանունս, հազար երեք հարիւր եօթանասուն եւ ութ շուրջ զիւրեւ, եւ է որ բնակաւորք են, է որ անբնակ. բայց որոց անուանք են՝ ինն եւ տասն են, եւ Այրեցած գօտին անցանէ ընդ հարաւային կողմն մեծի այսորիկ կղզւոյ։