Էջ:Գիրք Որդիական, Թորոս Թորանեան.djvu/95

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված է

ները եւ անոնց հետ խորհրդակցէր, վիճէր ազգապահպանութեան
կապակցութեամբ։ Հասրաթեանին հետ, ամէն
նոր հանդիպում կը նշանակէր նոր լիցքաւորում։

Եղեռնի յիսնամեակէն քանի մը տարի ետք, օր մը,
երբ իմ հերթական այցելութիւնս կու տայի Պրոֆ. Հասրաթեանին,
եւ գովքը կը հիւսէի Ակադ. Եզրաս Հասրաթեանին,
ինք ալ խանդավառ խօսքերով միացաւ ըսածներուս:

Երկու Հասրաթեան, մէկը՝ Սիւնեցի, միւսը՝ Մշեցի:
Տարբեր ճամբաներով երկուքն ալ կը ծառայէին մեր
ժողովուրդին։ Ազգականներ չէին, բայց իրենց մտածելու
եղանակով հարազատներ էին։

Ահա՛ մեր այդ հանդիպումին ժամանակ, կերեւի թէ
ախուր բան մը յիշեց Պրոֆեսորը. ամպեր կուտակուեցան
նայուածքին մէջ։ Ուզեցի գիտնալ պատճառը։ Մեղմ ու
դանդաղ, ինչպէս սովոր էր ընելու, շարժեց գլուխը ու
պատմեց.

— Մեր ենթագիտակիցը տպաւորութիւնների ամբարն
է Շիրակի։ Երբ խօսեցիր Եզրասի մասին, ահա՛
միտքս սահեց ու գնաց դէպի հայկական ջարդերը։ Եղրասը
ընկաւ՝ այս կողմ, փրկուեց։ Մտածում եմ, արդեօք
քանի՜, քանի՜ Եզրասներ ընկան միւս կողմ, դարձան անապատի
բաժին, արդեօք մենք քանի՞ գիտնական կորցրինք,
աշխարհը քանի գիւտարար կորցրեց: Եզրասի նման փայլուն
քանի՜ աստղեր կորցրեց երկնակամարը...

Միտքս մեր Շաքիի ջրվէժի նման ուժգին հոսեց այլ
ուղղութեամբ։ Եզրասից ու Եղեռնից անցաւ Երեւանում
տեղի ունեցան այն դէպքերին, երբ Յիսնամեակն էր Եղեռնի,
եւ մեր ժողովուրդը ապացուցեց աշխարհին, թէ մենք
չենք մոռացել այս դարի առաջին ցեղասպանութիւնը: Մեր
ժողովուրդը ապացուցեց, որ լռելը, նոյնիսկ տասնամեակներով
լռելը, երբե՛ք նշան չէ մոռացութեան: Այլ նշան է
կուտակումի: Իսկ կուտակումից յառաջանում է պոռթկում։

Ահա այդ օրերէն, իմ մօտ եկաւ ու ճիշդ քո նստած
աթոռը գրաւեց մի երիտասարդ ուսանող, որ ե՛ւ տխրացրեց
ինձ, եւ ուրախացրեց: