գործել հայոց դպրոցական ասպարիզում , մանավանդ որ շուտով լրանում էր նրա պրոֆէսորական գործունէութեան 25–ամեակը և կարող էր պաշտօնը թողնելով՝ թոշակ ստանալ : 1866 թ . նա մի ճամփորդութիուն արավ դէպի Կովկաս . Նախիջևանում , Ղզլարում ել ք^իֆլիսում նրան պատուով ընդունելին : Նա մտադիր էր Ներսիսեան դպրոց մտնելու % (*ա յ$ հոգա բարձական ընարութիւններ կայացած Հէինելութ թողնում է &՝իֆւէսԸ եւ ^*որէտ *էերադաոնում Ա՝ոսկուա : Հետեւեալ տարին նա մի ճառով ող^ուեեց նորընտիր հ*Հորղ կաթողի¬ կոսին , որ անցնում էր Մոսկուայից եւ խորհուրդներ տուեց նրա բանալիր ճեմարանի մասին : 1868 թ* Փետրուարին մ եռալ Ն*ողար– եանի անդրանինկ որդին է որ բժշկական բաժնի վերջին դասընթա– ցումն էր : Ծերունի հայրը ինըը ճառ ասալ իր որդու վրայ , շնորհա¬ կալութիւն անելով նրան որդիական պարտաճանաչութեան համար եւ ցաւ յայտնելով , որ մեոնում է առանց հասարակութեան իր պարտ– րր հատուցանելու: Այս դժրախտ դէպըի առիթով Նազարեանը ու¬ սանողութեան եւ մամուլի համակրանքին արժանացաւ : Նոյն այդ թուականին նա մտածում է վերսկսե լ *ՀՒ“Ւ սափա յլի* հրատարա¬ կութիւնը ՀԼապտեր Հա յա ս տան ի* անունով եւ փորը ինչ կենդանի ծրագրուէ է ր այց ու յդ մտադրութիւնը ծրադրից այն կողմ չանցաւ ր 1869 թ * Նաղա րե ան ր թողեց իր պաշտօնր եւ անցաւ ^քովկաս Նե րսիսեան դպրանոց ի տես չի պա շտօնուէ : Նրանից շատ բան էին սպասում հ բայց նա մեծ բան անել չկարողացաւ : հլԱմէնեւին հաւան չեմ քժիֆլիսին , դրում է նա . խիղճ , պատիւ , կարեկցութիւն , ապնիլ զգացողութիւն % ոչինչ նմանապիսի բան չկայ այստեղ* : Հոգաբար— ձութիւնր , այղ <տասներկու գլխանի *էիշասքը մի գլխանի վիշապա– պետով* շատ ըիչ էր օդնում Նաղա րեանին իր ձեռնարկների մէջ : «&ււ ամէնեւին սխալու եցայ , յղանալով անգամ այն խորհուրդը % թէ կա¬ րելի էր որեւիցէ օգտակար դործ առա^ տանել Հովկասի մէջ մեր սի– րեժ ասիամիտ հայերի Հ1ա , յանուն ազգային դաստիարակութեան եւ լուսաւորութեան* % գրում է մի նամակում : &*իֆլիսում նստած * նա ապրում էր Մ ոսկուա յի յի յատակներով : Տնայած այս տրամադրութեան եւ շրջապատի աննպաստ պայ- մաններին* Նաղարեանր երկու տարուայ րնթացրում բաւական բա¬ րեփոխութիւներ մտցրեց Նե րսիսեան դպրանոց ում յ Վերականգներ մանկավարժական ժողովներր . սկսեց դասադրրեր պատրաստել ել համոզեց հոգաբարձութեան % ո ր դպրոցի հաշուով ապագրեն : ք*նրր €Տեսական եւ գործնական առաջնորդ ռուս լեզուի* դասա - 169 -
