Էջ:Երկիրներ եւ մարդեր, Թորոս Թորանեան.djvu/129

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված է

Մեր աառջին ծանօթութիւնը նամակով էր: Տարին 1944 էր ու ես, նոր հասած էի Մելգոնեան կրթական Հաստատութիւն:

Այդ տարի, Մելգոնեան կրթարանի հարուստ գրադարանին վարիչը Զաւէն կէօքճեան, զիս իր մօտ կանչելով ըսաւ.- Նո^ր ես եկած: Առ այս գիրքը ու կարդա՜։

Զաւէնին տուածը Անդրէասեանի «Սպիտակ Արդարութիւն»ն էր։ Առաջին տողերէն դիրքր դՐալեց ՂՒս• ^ ազիլ Ապասերի աւարտել ընթերցումը, որ հեղինակին նամակ մը գրեմ։ Անշուշտ խանդավառ նամակ մըն էր։ Անդրէասեան, անմիջապէս պատասխաներ նամակիս։ Մ, այդ նամակը։ Այդ նամակը հրճուանքի ալիքի մը վերածուերաւ ոչ միայն ինծի համար, ոչ միայն մօտիկ ընկերներուս համար, այլ Մելգոնեանի շատ՜ շատ աշակերտներուն համար։

Գրականութիւնը մելգոնեանցիին համար սրբութիւն է։ Ու գրագէտ մը, հեռաւոր Ամերիկայէն, պատասխանած է աշակերտի մը թոթովանքներուն։

Այսպէս սկսաւ մեր բարեկամութիւնը, որ ակ չընդհատուի։

Եղան օրեր, որ ես կարծր բառեր գրեցի այն կազմակերպութեան հասցէին, որուն ղեկավարներէն էր ու կը մնայ Անդրէասեան։ Եր պա­տասխան բառերր երբեք կարծր չեղան։ Ան, թելադրեց ինծի կարդալ Լենինի «Զախլիկութեան Հիւանդութիւն»ը գիբքբ։ կարդացի եւ ամչցայ Անդբէասեանին գրած նամակիս համար։

Տակաւին Մելգոնեան գտնուած միջոցիս, Անդրէասեանը եղաւ առա­ջին քաջալերողը գիս ու խնդրեց, որ կիպրահայ կեանքէ թղթակցութիւններ ղրկեմ իր խմբագրած «Նոր Օր» թեր թին։

Գժուար էր սկսիլը։ Փորձ չունէի։ Ահա տպուեցան առաջին յօդուած­ներ ս։ Գրածդ տպուած տեսնել, այդ ալ երբ պատանի ես, հրաշքի համազօր երեւոյթ։ Ուրեմն պիտի գտնուին մարդիկ, որոնք պիտի կարդան գրածներդ։ Պիտի քեղի համաձայն գտնուին կամ պարսաւէն քեղ։ Ոու հասցէիդ պիտի խօսին։ Ուրեմն դուն կաս։ Գոյութիւն ունիս։ Ոու մասիդ խօսոդներ կան։

կը կարմրիս այս մտածումներուդ համար։ Ոայց ինչո^ւ։

Աշակերտ ես ու յօդուածներ կր գրես ամերիկահայ թերթի մր համար, որուն խմբագիրը գրագէտ է ու քու բարեկամդ է։ Ու յանկարծ, խմբագիրը իր քեգի հասցէագրած նամակներուն մէջ երբեմն հինգ ու երբեմն ալ տաս տոլարնոցներ կր ծրարէ։ Ւնչո^ւ համար է այդ դրամը... կ*ուղես վե­րադարձնել, սխալմու նք մր եդածՀԱԱայ...

Ոայց նամակին մէջ պարդ, ըսուած է ամէն ինչ - Սիրելի Թորոս, այս հինգնոցր գրածիդ փոխարժէքը չէ, չի կրնար ըլլալ։ Հայ մամուլը միջոցներ չռւնի գնահատելու համար իր աշխատակիցները։ Ընդունէ ղրկածներս թուղթի, մելանի եւ թղթատարական ծախսերու համար... Ահա այսպէս քաջալերեց գիս Անդրէասեանը մինչ տարիներ ետք,