Ինք եղ ածէ առաջին քննադատս, երբ աշակերտ էի ու իր թելադրած շարադրութիւնները կր գրէի: Ինք եղաւ առաջին արձակ գիրքս տպագրողը, ինք, ուսուցիչս, եղաւ ընկերս, բարեկամս:
Հիմա դարձած է առաւել խստապահանջինծի հանդէպ: կը սպասէ, որ իմ սերունդիս կեանքը տամ արձակով։ Ուժերէս վեր կը գտնեմ: Ինք կր պնդէ։
Ուսուցիչ եւ աշակերտ։ Իր տունը, հիւրընկալ յարկը, միշտ բաց է ինծի համար։
Սերունդներ դաստիարակած մարդը անցաւ եօթանասունը, բայց տակաւին կր ստեղծագործէ։ «Անժամանդրոս» անուն վէպը, զոր տպեց բայց չհրապարակեց րստ իր կտակին, պէտք է հանրութեան սեփականութիւնը դառնայ յետ մահու:
Այժմ կը գրէ «հեր եզման Զտարոլելիք Ոաներ»: Արժէքաւոր խորհուրդներով, թանկագին էջեր...
Սիմոնեանը աշխարհ եկաւ ծառայելու համար հայ դիրին, հայոց հայրենիքին, ու ծառայեց բառին ազնուագոյն խորութեամբը:
Մինակը, քանի մը հարիւր մարդու գործ տեսաւ:
Սասունցիի իր տունը շէն եղաւ նաեւ զաւակներով, հարստացաւ նաեւ թոռներով:
Երբ կր նայիմ իրեն, կը կարծեմ թէ ուսուցիչս դարերէն կը նայի ինծի, դարերը կը բերէ մեզի:
Ու դարերը մեզի բերողը, վստահ եմ, պիտի երթայ դարերուն...
⁂
Եթէ Սուէտիոյ լեռներր բարձրացած էք, իջած էք ձորերը Սուէտիոյ, ուրեմն տեսած էք ԵՂՈԻԱՈՂ՝ ՊՕՅԱՃԵԱՆր։ Ես զինք չէի ճանչնար դէմքով: Առաջին ու վեր ջին անգամ տեսայ... կիրովականի մէջ. Եկած էք Հայաստան, ուսուցիչներու խումբի մը հետ:
Ուղիդ մօտեցայ իրեն ու ըսի,
Խտրպէկցի Պօյաճեւսնը անմիջապէս յարեգ. - Ո^ր գիւղէն ես։ Ըսի, ւսշխարհի ամէնէն մեծ գիւղէն՝ Հալէպէն: Խնդացինք։
Եդուարդ Պօյաճեանը, բանաստեղծ, արձակագիր, ուսուցիչ Պօյաճեանը, եկած էր հայրենիք եւ կ՚ապրէր բերկրանքը իր մայրը բնաւ չտեսած այն մարդուն, որ յանկարծ կ իյնայ մօրը գիրկը։
