Ո ոզէնթալփն, թէ մայրս իր մայրենի լեզուն՝ հայերէնը չէ իմացած, թէ ես, մինչեւ եօթ տարեկանս, մինչեւ Հալէպ դպրոց յաճախելս, ոչ մէկ հայերէն բառ գիտցած եմ, թէ թուրքերը, երբ մեր ծնողները երկիր կը գտնուէին, տակաւին մեծեղեռնէն չատ առս/ կտրած են տասնեակներով հայերու լեզուները զանազան քաղաքն եր ու մէջ Անատոլուի խորերը, որ մեր սերունդները թրքախօս դարձնեն ու յաջողած են որոշ չափով:
Թէ ես, հայերէնը սորվելէս ետք նախակրթարանի աշակերտութեանս ընթացքին, իմ կարգիս, մօրս հայերէն գրել-կարդալ ու խօսիլ սորվեցուցած եմ։
Ռոզէնթալն ու Լւսռուսը կը յուզուին:
Ուրեմն, կիսէ տանիմարքացի գրողը, մայրդ, իր մայրենի լեզուն քեզմէ** սորված է։ Իր զաւակէ**ն։
ԱյռՀ, կիսեմ։ Ահա թէ ինչ ըրած էր թուրքը մեզի։
Ու մինչ Ռոզէնթալ ծոցագրպանէն կը հանէր իր յուշատետրը, արձանագրելու համար այս դէպքը, օգտագործելու համար պատմածս իր վէպին մէջ Լառուսը իր արցունքները կը սրբէր:
Ըրածդ, լաւ վկայութիւն մըն էր, ըսաւ Արամ Հայկազ։
⁂
Շոլոխովի ծաւալուն վէպը կը կարդայի: Միխայիլ Շոլոխովի «Խաղաղ Տոնր» - Թիխի Տոն - հայերէնով ի հարկէ։ Այդ օրերուն դժուար չէր չորս հատոր լեցնող այդ վէպը կարդալը։ Տեղ-տեղ խանդա վառուած էի ի ԷՈԼԸ ռազմիկներու քաջագործութիւններուն եւ անձնազոհութեան։
Յանկարծ, տեղ մը Շոլոխովր զայրացուր զիս, երբ գրած էր.– Հայերը վախկոտ են։
Նամակ մը հասցէագրեւցի իրեն ըսելով. - եղբայրութիւն դաղափա՜րր ձեզի թոյլատրեց, որ հայը վախկոտ կոչէք։ եւ միթէ** դուք չէք լսած ձարեշալ Ոագրաձեանի, ժեներալ Մարտիրոսեանի, Թամանեան հայկական ԴՒԼ1ՒՂՒայՒ քաջագոըմութիւններուն, Յունան Աւետիսեանի անձնազոհութեան մասին ել այն մասին, որ հայ ժողովուրդը քառորդ միլիոն հայ զինուոր զոհ տուաւ ՈՓ Համաշխարհային Պատերազմի ընթացքին։
Հայր վախկո**տ։ Այդ զառանցանք մըն է։
Անշուշտ պատասխան չստացայ։ հ՝իտէի թէ մեծերն ալ կը սխալին։
