Էջ:Երկիրներ եւ մարդեր, Թորոս Թորանեան.djvu/41

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված է

Պարզ անուն մը, պարզ մարդ մը, Յակոբ Մնձուրի, որ աղքատ ապ­ րեցաւ, նոյնիսկ շատ աղքատ, բայց հարստացաք հայ գրականութիւնը, հարստացուր մեր մշակոյթը:

Լուսէ անուն։ Յակոբ Մնձուրի:

Հալէպ, 1985

Զահրատը ըսաւ, հիմա ամառ է; Մարթայեանր կրնաս գտնել Մեծ էէՂՂՒ։ Հայ մարդուն համար թնչ յուշեր կապուած են Մեծ Նղզիին հետ:

Շո գենաւ առի, գացի կղզի ու այսինչ պանդոկին մէջ փնտռեցի Յա­կոբ Մարթայեանր: Այսինչ պանդոկին ինծի համար անանուն թուրք պաշ­տօնեան բացաւ կենուորներու տոմարը, փնտռեց Մարթայեան անունը, ակնոցին տակէն ըսաւ,– Պարոն, կը ներէք, այդ անունով յաճախորդ չու­էինք:

Թուրքը արտակարգօրէն քաղաքավար էր ու համբերութեամբ կը նայէր ինծի, որ մեկնիմ: Զայց ես, ոտքերս չայն կարկինի մը վերածած, ըսիՄարթայեանր ամէն տարի Անգաբայէն գալով կ իջեւանի ձեր մօտ: Սեր մշ տական յաճախորդն է. ինչպէ՜*ս կըսէք* որ հոս չէ: Ես Ֆրանսայէն մինչեւ Եսթանպուլ եկած եմ զինք տեսնելու համար:

Ւ՜*նչ գործով կր ղթաղի ձեր բարեկամը, հարց տուաւ պաշտօնեան:

Անգարայի համալսարանի դասախօսներէն է, պատասխանեցի:

Նման մէկը ունինք, բայց Մարթայեան չի կոչուիր ան:

ճարահատ, վերադարձայ Զահրատին; Պատմեցի եղածը: Խնդաց: Ե՜*նչ անունով փնտռեցիր զինք, ըսաւ Զահրատ: Զարեկամ, պատաս­խանեցի, Մարթայեանր ուրիշ անունով կրնայի՜* փնտռել; Այո ըսաւ Զահրատ, այս տեղ զինք Տիլաչար կը կոչեն:

Վերադարձայ պանդոկ; Նոյն պաշտօնեան էր: Տիլաչարր ուզեցի: Ահա սւյդպէս, ըսաւ պաշտօնեան: Տիլաչարր հոս է, հիմա կը կանչեւմ, հրամեցէք, նստեցէք:

Ահա նստած ենք Յակոբ Տիլաչար Մարթայեանին ու իր կնոջը հետ:

Մեր դէմ Մարմարայի ալիքներն են, որոնք ան ընդմէջ տողերն են կարծէք պատմութեան այն գիրքին, որ կր խօսի Աոստանղնա պոլսոյ մա­սին, Ւսթանպուլի մասին, հայութեան մասին:

Մարթայեանն ալ հայկական ալիքն է Իսթանպուլին: Լեզուաբան մը, պատմաբան մը, դեղագիր մըն է, որ տխուր է անհունօրէն:

Ամէն հայ տխուր րԱալու պատճառ մը ունի: Դուրսի հայր տխուր է. ՈՐ հայրենի հողին վրայ չէ: Ներսի հայր տխուր է, քանի միլիոնատէր