Պարզ անուն մը, պարզ մարդ մը, Յակոբ Մնձուրի, որ աղքատ ապ րեցաւ, նոյնիսկ շատ աղքատ, բայց հարստացաք հայ գրականութիւնը, հարստացուր մեր մշակոյթը:
Լուսէ անուն։ Յակոբ Մնձուրի:
Հալէպ, 1985
Զահրատը ըսաւ, հիմա ամառ է; Մարթայեանր կրնաս գտնել Մեծ էէՂՂՒ։ Հայ մարդուն համար թնչ յուշեր կապուած են Մեծ Նղզիին հետ:
Շո գենաւ առի, գացի կղզի ու այսինչ պանդոկին մէջ փնտռեցի Յակոբ Մարթայեանր: Այսինչ պանդոկին ինծի համար անանուն թուրք պաշտօնեան բացաւ կենուորներու տոմարը, փնտռեց Մարթայեան անունը, ակնոցին տակէն ըսաւ,– Պարոն, կը ներէք, այդ անունով յաճախորդ չուէինք:
Թուրքը արտակարգօրէն քաղաքավար էր ու համբերութեամբ կը նայէր ինծի, որ մեկնիմ: Զայց ես, ոտքերս չայն կարկինի մը վերածած, ըսիՄարթայեանր ամէն տարի Անգաբայէն գալով կ իջեւանի ձեր մօտ: Սեր մշ տական յաճախորդն է. ինչպէ՜*ս կըսէք* որ հոս չէ: Ես Ֆրանսայէն մինչեւ Եսթանպուլ եկած եմ զինք տեսնելու համար:
Ւ՜*նչ գործով կր ղթաղի ձեր բարեկամը, հարց տուաւ պաշտօնեան:
Անգարայի համալսարանի դասախօսներէն է, պատասխանեցի:
Նման մէկը ունինք, բայց Մարթայեան չի կոչուիր ան:
ճարահատ, վերադարձայ Զահրատին; Պատմեցի եղածը: Խնդաց: Ե՜*նչ անունով փնտռեցիր զինք, ըսաւ Զահրատ: Զարեկամ, պատասխանեցի, Մարթայեանր ուրիշ անունով կրնայի՜* փնտռել; Այո ըսաւ Զահրատ, այս տեղ զինք Տիլաչար կը կոչեն:
Վերադարձայ պանդոկ; Նոյն պաշտօնեան էր: Տիլաչարր ուզեցի: Ահա սւյդպէս, ըսաւ պաշտօնեան: Տիլաչարր հոս է, հիմա կը կանչեւմ, հրամեցէք, նստեցէք:
Ահա նստած ենք Յակոբ Տիլաչար Մարթայեանին ու իր կնոջը հետ:
Մեր դէմ Մարմարայի ալիքներն են, որոնք ան ընդմէջ տողերն են կարծէք պատմութեան այն գիրքին, որ կր խօսի Աոստանղնա պոլսոյ մասին, Ւսթանպուլի մասին, հայութեան մասին:
Մարթայեանն ալ հայկական ալիքն է Իսթանպուլին: Լեզուաբան մը, պատմաբան մը, դեղագիր մըն է, որ տխուր է անհունօրէն:
Ամէն հայ տխուր րԱալու պատճառ մը ունի: Դուրսի հայր տխուր է. ՈՐ հայրենի հողին վրայ չէ: Ներսի հայր տխուր է, քանի միլիոնատէր
