Земля служит хранилищем всех их сокровищ, ямы готовы, лишние вещи всегда в них спрятаны: при малейшей опасности остальные туда же зарываются, и семейства, забрав ши только самое необходимое, уносят в неприступные горы, ущелья, непроходимые леса и жизнь, и страх свой».
(Кавказский сборник, т. 1. ст. 129. (Лачинов).9
<…> թեև էն անմատչլելի թաքստոցներում էլ չէեն ազատվում հալածանքներից.թե ինչպես էին անում էստեղ էլ (տե՛ս Դիվան հայոց պատմ <ության>, Դ. Ղուկաս կաթ <ողիկոս>, 717) և խտիր չկար—կաթողիկոս, մեծ– փոքր10 <. . .>,
<. . .> քաղաքները՝ Բայազետ,Ղարս, Երևան, [այսօրվա] Ախալցխան հայտնի շուկա ֊բազար էին, ուր ամեն կողմից գերված կովկասցիներին տանում էին ծախելու, գեղեցիկներին Արևելքի հարեմները, տգեղներին՝ ստրկության։ Խղճմտանք չկար գազան տիրողին, [չափ չկար] նրա, չէր հագենում նրա անկուշտ ագահությունը, խիղճ չկար նրա խավար կրոնական մոլեռանդությանը, և հալվում ու սպառվում էին ոտի տակ ընկած քրիստոնյա ժողովուրդները [մանավանդ] ։
Գերեվաճառություն11 և հալածանքի նմուշներ, առեվանգումներ֊տագնապ և не бойтесь., т.1, 157.
Հայ<пց> կաթ<ողիկոսությունը> <և Կովկասի հայք 19֊րդ դարում>
107
