Այսպիսով Աբովյանը ճշմարիտ է ասում, երբ գրում է, թե. «էսքան բան անց էր կացել, խորամանկ պարսիկք իրանց բանը էնպես էին գողի պես սկսել, որ մեր կողմը ոչինչ խաբար չկար։ էսպես անօրենություն շատ էր պատահում։ Շատ տարի՝ Ղարսա կամ Բայազըդու վրա գնալիս՝ էս օրը հազիր էր։ Աբարանը ամեն տարի էր դուրս գալիս սարդարը իր ղոնշունովը, երեք ամիս մնում, Փամբակու մեծավորին փեշքաշ ուղարկում, իր մոտ հրավիրում ու հազար օրթումով հավատացնում, թե՝ ռուսր քանց նրան էլ մեծ բարեկամ չունի։ Էս էր պատճառը, որ Փամբակու իշխող՝ մեծավոր իշխան և զորապետն Սավարզամիրզա ոչինչ կասկած չէր տանում»։ («Վերք Հայաստանի», 139—140)9։
Մի ուրիշ տեղ.
«Ով չգիտի, որ էս հադաղին, ինչ ժամանակ Հասան խանը արևմտից, Աբբաս Միրզեն արևելքից՝ ավազակի պես հանկարծ էկան, մեր սահմանը (սնըռը) կոխեցին, մեր կողմը ամենևին խաբար չունեին։ (Նույն՝ 186)10։
Ինքը Մևարսամիձեն (գեներալ) Վելյամինովին տված իր [հայտագրի] հաղորդագրության մեջ (1826 հուլիսի 18,Ղարաքիլիսա) ասում է.
«Вашему превосходительству рапортовал я об отправлении моем в Мирак, куда прибыл 15-го числа вместе с полковником Фридрихом и артиллерии подполковником Долгово-Сабуровым. На 16-е число перед светом слышно было на пакетах выстрелов пять, и я тот же час вскричал Рагьм-агу, заведывающего пикетами, который и поскакал туда для узнания, а с ним вместе и татарин, при мне находящийся для посылок в Персию. Сей татарин возвратился ко мне назад ограбленный и легко раненный, а Рагим-ага, сын гумринского владельца Мамад-Ассак-бека, был взят персиянами. Видя такие наглые поступки персиян, написал я вежливое письмо сардару о неприличных поступках его людей, послав с оным письмом дворянина Калантарова, чтобы пересказал бы он о том и штабс-капитанку Ростованову, ранее посланному мною к сардару.
120
