1
Այն ինչ ժամ տուեալ պանդուխտ իմ կենաց՝ ելի ի հայրենիս,
Թուէր ինձ մատչիլ յանլուր տեսարանս, յանծանօթ վայրիս։
Ո՛հ, ո՞ւր եմ, ասեմ, կամ ո՞ւր յառաջեմ, կամ զի՞նչ տեսանեմ,
Չիցե՞մ ես արդեօք յիմում աշխարհի, վիճէի ընդ իս։
Յանցնիւր քայլափոխս միտք իմ վերանայր, ձգիւր ի զարմանս.
Յանցնիւր հայեցուածս աչք իմ փոփոխէր անդ զիւր առարկայս
Ոչի՛նչ երևոյթ, և ոչ բնութիւն իշխէին մեկնել,
Թէ զի՞նչ իցէ այն տեսիլ նորա լուր, հանդէս նորահրաշ։
Թէև յամէն կոյս կրթեալ իմ յապուշ՝ նրբին հայէի, 10
Այլ ոչ երևիւրն սևագունդ կաճառն այն լեգեօնի։
Արհաւի՞րք են ինձ, կամ ցնո՞րք աչաց, այլ ոչ հաւաստի.
Գուցէ խաբիմ ես, անդրէն ի վարանս մտեալ՝ ասէի։—
Ո՞չ յերէկ աստէն խրոխտայր կռամոլն այն հարկ դեմոսին,
Ո՞չ յերէկ աստէն խռիլ հարկանէր մանգաղ կռոնոսին.
Չէ՞ յերէկ աստէն հնոց սպառնայր պետ Բաբիլոնին.
Հի՞մ դադարեցան, զիա՞րդ չքացան յստուեր թագստին։
Սարսափ սոսկալի յանձն իմ հարկանիւր, մինչ նշմարէի,
Թէ չիք ոտնառու երգոց օրհնութեանց Աստուածեան խմբի:
Յերազի՞ իցեմ, ի քո՞ւն, թէ յանուրջս, ա՞յս է Հայաստան. 20
Ժպիտ ի շրթունս, տրոփ ի սրտի ի հարց մատչէի։
Ո՞ւր այն զառամեալ դէմք իմ հայրենեաց, որ կայր ի վշտի,
Ո՞ւր ողբ, սուք և լաց հնոց և նորոց ի մերում գնդի.
Ո՞ւր դառն արտասուք, կոծ և հառաչանք աղէխարշ ձայնի,
Ո՞ սրբեաց, եբարձ, ի՞ւ փարատեցան և չեն լսելի։
Մինչդեռ վարանմամբ զայս անակնկալ դիպուած խորհէի,
Յոր սիրտ իմ խռովեալ յանլոյծ խռովանս՝ կայր ի տագնապի.
Եւ պատգամախօսն՝ այն կենդանագիր ձերոյ դրոշակի,
Գրկեալ զՀայաստան՝ զծէր ընդ իւրև զայս հատուած բանի։
«Արի, Հայաստան, ոսկր ցամաքեալ ի հիւսսեան դաշտի, 30
Ընդ փչումն ի քեզ Մեծին Ռուսսիայ հոգւոյ կենդանի։
Յո՛տն կաց, բազմեա՛ց, դուստր տառապեալ ընդ ձայն ողջունի
Մեծ ինքնակալի, ողորմած կայսեր, Նիկողայոսի»։
Այո՛ աւետեօքս յարեան և յարիցեն խամրեալ նախնիք մեր,
Որք որդեկորոյս և զինակորոյս հսկէին յեղեր։
Բազուկ ձեր եղեալ նոցա յենարան թիկանց խստամբեր,
