նանք չէ, այդ ձևով ևս մեծ գրողը փառաբանում է հայ ժողովրդին պարսկական լծից ազատող մեծ Ռուսաստանին։
Տպագրվում է առաջին անգամ։
Ի ՊԱՏԻԻ ՁԵՐԴ ԳԵՐԱԶԱՆՑՈԻԹԵԱՆ ՄԱՏՈԻՑԱՆԵՄ ԶԱՅՍ ՀՈԳԵՆՈԻԷՐ ԸՆԾԱՅՆ.
(Է1 24)
Այս բանաստեղծությունը պահվում է Աբովյանի արխիվում 92 թվահամարի տակ. ինքնագիր, գրաբար, մաքրագիր, անթվակիր, չ. 31,4x29։ Բանաստեղծությունն ունի «Իսահակ» ակրոստիկոսը. էջի տակ մակագրված է ВашемуВысокоблагадарью всепокорнейший слуга, վերջում ջնջված են հետևյալ բառերը. «Ձերում գերափայլութեան... (շարունակությունն անընթեռնելի)։ Բանաստեղծության բովանդակությունից երևում է, որ դա մի ձոն է՝ ուղղված նշանավոր անձնավորության, որի հետ է կապում նա Հայաստանի բախտը։
Տպագրվում է աոաջին անգամ։
ԱՆԳՐԻԱԿԱՆ ԿԵՆԱՑ ԱՐՅԱՆ... (էջ 25 -26)
Բանաստեղծությունը հանված է 87 թվահամարի տակ պահվող ձեռագրից. ինքնագիր գրաբար մաքրագիր, չ. 33,1 X 21,9 անթվակիր։
Բանաստեղծությունը գրված է նախադորպատյան շրջանում, նվիրված է Ներսես Աշտարակեցուն։ Աբովյանն այդ շրջանում հափշտակված լինելով Ն. Աշ-ցու գործունեությամբ, ի վիճակի չէր տեսնել նրա մեջ իր ապագա լուսավորական հայացքների հակառակորդին։
Տպագրվում է առաջին անգամ»
ԱՌ ԳԱԼՈՒՍՏ ՆՈՐԻՆ ԲԱՐՁՐ ՍՐԲԱԶՆՈԻԹԵԱՆ ՏԵԱՌՆ ԿԱՐԱՊԵՏԻ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍԻ ՎՐԱՍՏԱՆԻ ԵՎ ՏԱՅՈՑ. (Էջ30-31)
Հանված է 58 թվահամարի տակ պահվող տետրակից. ինքնագիր, դրա բար, մաքրա¬ գիր. անթվակիր, նվիրված է Վրաստանի և Իմերեթի առաջնորդ Կարապետ արքեպիսկոպոս Բագրևանդցուն, 1828— 29 թվ. Կաբինից կազմակերպված հայերի ներգաղթի առիթով։
Տպագրվում է առաջին անգամ։
ՅԱՐԳՈՅ ՏԵՍՈՅԴ... (էջ 32)
Բանաստեղծությունը ընկ. Ա. Հովհաննիսյանը ստացել է Մսերյանի արխիվից և պահում է իր մոտ. գրաբար է, մաքրագիր։ Բանաստեղծությունը գրված է Հաղպատում, նվիրված մի անհայտ անձնավորության։
Բանաստեղծության տակ Աբովյանն արել է հետևյալ մակագրությունը. «Զայս ի դիմաց նորա գրեցի, բայց յիմոցն իմա առաւել. 1828 յապրիլի 17 ի հազբատ որ եմ ամենանուաստ ծառայ Խաչատուր Դպիր Աբովեանց։ Չեմ բաւական այլով՝ փոխարինիլ անդրահատոյց լինել, եթե այսպիսեօք, դուք զիմն յարգեցիք զխնդրանաց կատարումն, (որ երկրորդել անտեղի համարիմ ձեզ) ապաքէն և ես վսեմապատիւ վեր ընկալայց զփառազարդութիւն մեծի անուան ձերոյ...»։
Վերոհիշյալ անձնավորությունը հավանաբար վանքի միաբան Հովսեփ Մարուքե վարդապետն է։ Հ. Մ.֊ն սկզբում Ն. Աշտարակեցու կողմնակիցներից էր և Աբովյանը դրական կարծիքի էր նրա մասին։ Հետագայում վոխեց իր կարծիքը։
Տպագրվում է առաջին անգամ ։
«ՏԱՂ ՈԻՐԱԽՈԻԹԵԱՆ Ի ԳՈՅՆ ԱՌԱԻՕ «ՏԵԱՆԻՆ» (Էջ33)
Բանաստեղծությունը զետեղված է 67 թվահամարի տակ պահվող տետրակում. ինքնագիր, գրաբար, մաքրագիր, չ. 18,3 /12,1, անթվակիր։ Այս բանաստեղծությունը և նրան հաջորդող 10 բանաստեղծությունները էջ 34 45) պատկանում են նախադորպատյան շրջանի ստեղծագործությունների շարքին։ Բանաստեղծություեները դրված են Բաղդասար դպրի և Պետրոս Ղափանցու սիրային երգերի նմանությամբ, մի քանի բանաստեղծությունների մեջ նա հիշա