Էջ:Խաչատուր Աբովյան, Երկերի լիակատար ժողովածու, հատոր 3 (Khachatur Abovyan, Collective works, volume 3).djvu/168

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

ապրիմ, ջանս քեզ ղուրբան կտամ, թաք դու ծաղկիս, ծլիս, զորանաս՝ անումի՛դ մեռնիմ»։

«Անումի՛դ մեռնիմ, արևիդ մեռնիմ՝ Աղասի ջան. մոր ազիզ պահած, հոր աչքի լիս՝ ո՛րդի ջան. ալամ աշխարքի գոված, Աստծու սիրեկան, մարդի դիրեկան. ջա՛նս քեզ մատաղ, Աղասի ջան, փուշ էիր տնկում՝ վա՛րդ էր քեզ դառնում, քարին էիր ձեռը տալիս, քարը հոգի առնում։ Մեկ հոգի ունեիր, հազար աղքատի սրտում. մեկ շունչ ունեիր, հազար հիվանդի բերնում։ Մեկ անուն ունեիր, արարած աշխարքի միջում։ Երկու ձեռք ունեիր, մեկը ողորմություն տալիս, մյուսը աչք սրբում։ Երաբ ո՞ւմ մեկ թթու խոսք ասեցիր, որ ինձ անիծեց. ո՞ւմ վրա դուռը հետ արիր, որ ինձ վայ տվեց, ո՞ւմ վեր ընկած տեսար, անց կացար, որ մորդ գլուխը լաց էլավ։ Ո՞ւմ կաթը կերար, որ քեզ լեղի դառավ. ո՞ւմ ձեռին մեծացար, որ գիշեր ցերեկ քեզ չօրհնեց. ո՞ւմ ծնկան վրա քնեցիր, որ երեսիդ քրտինքը տեսնելիս՝ հազար անգամ աչքը երկինքը չքցեց, արտասունքը երեսիդ չթափեց ու իր մեղավոր բերնովը չասեց, փառքդ շատ ըլի, Արարիչ Աստված, դո՛ւ տվիր, դու պահիր. իմ կյանքս առ, սրա վրա դի՛ր․ սրան մեկ փորձանք գալիս՝ ի՛մ աչքը հանիր։ Թուր պետք է սրան դիպչի՝ ի՛մ սրտումը առաջ ցցվի, կրակ պետք է սրան էրի, սֆթա ինձ փոթոթի, սրա աչքը ցավելիս՝ իմ աչքը դուս գա։ Թաք ըլի՝ սա՝ ո՜վ երկնային թագավոր Աստված՝ զորանա՛, մեծանա՛, իր մուրազին հասնի։ Հաց չունենամ, դռնեդուռը կընկնիմ, սրան կպահեմ, գլուխս կծախեմ, չեմ թողալ սրան ուրըշի ձեռին մուհդաջ, որ թաք՝ ես մեռնելիս՝ սա իմ երեսիս հող քցի՝ սա իմ աչքս խփի, սա իմ գերեզմանս օրհնի, իմ օջախի սինն ու ճրագը սա դառնա, որ իմ հիշատակը աշխարքի երեսիցը չկտրվի, իմ տան ծուխը չհատնի, չպակսի»։

«Ա՛ղասի ջան՝ ծուխս հատավ, կտրվեցավ, տունս քանդվեց, հիշատակս քոռ էլավ, հիմքս՝ տակ ու վեր՝ աստղս խավարեց, իմ փայ արեգակը վաղուց մեր մտավ, իմ փայ երկինքը վաղուց փուլ էկավ։ Ինձ համար էլ լիս չի բացվում, ինձ համար էլ աղոթարանը չի ծեքում, օրն ինձ համար՝ գիշեր, գիշերն ինձ համար՝ տարտարոս, դժոխք։ Վաղուց եմ գերեզմանիս ղրաղին կանգնել, հորը փորել, հազար անգամ մեջը մտել, դուս էկել, բայց ա՜խ՝ հողն ինձ ի՞նչ տեղ կտա, որ քեզ չեմ տեսել, աչքս ի՞նչպես կկպչի, որ քեզ չեմ նայել․ գերեզմանումը կդինջանամ, որ դեռ բերանս բերնիդ չառել, լեզուս լեզվիդ, աչքս աչքիդ, դոշս դոշիդ, էդ ջիվան ջանիդ ղուրբան՝ Աղասի։ Հրեշտակս ի՞նչպես սիրտ անի, որ ինձ մոտանա. էն ձեռը չի՞ չորանալ, որ ինձ լվանա. էն լեզուն չի՞ փեդանալ, որ իմ սուքն անի. էն բեմը ի՞նչպես տեղը կմնա, որ իմ նաշր տեսնի, էն բաժակը կրա՞կ չի դառնալ, որ հոգուս համար պտի խմեն, էն խունկը բո՞ց չէ դառնալ, որ ինձ վրա պտի ծխեն։ Որ որդին մոր գլխին կանգնած չըլի, էն մորը ո՞նց պետք է թաղեն. որ որդին ծնողի սուքը չանի, էն ծնողին ո՞նց պետք է հողը դնեն, որ որդին մոր գերեզմանը օրհնիլ չտա, էն քարը ո՞նց պետք է քցեն»։

«Ա՛ղասի ջան, Ա՛ղասի. երեսս ոտիդ տակն՝ Ա՛ղասի, ինչ կըլի՝ մեկ շվաքդ էլա տեսնիմ, հետո հոգիս տամ. մեկ ձենդ էլա լսեմ, հետո աչքս խփեմ, մեկ ձեռդ բերանս առնիմ, հետո շունչս կտրեմ։ Էն ի՞նչ օր էր, որ գլուխդ գոգումս, ձեռներդ դոշիս՝ ջուրն էի գնում, քամակիս կապում,