Էջ:Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ հանրագիտարան (Karabakh Liberation War encyclopedia).djvu/312

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

լանջին՝ 700 մ բարձրության վրա։ Տարածքը՝ 300 հա։ Բնակչությունը 130 (2003)։ Մինչև 1991-ի աշունը գյուղում սայրել են նաև ադրբեջանցիներ Զբաղվում են անասնապահությամբ, այգեգուծությամբ։ Ունի 8-ամյա դպաց. ակումբ. բուժկետ։

1989- ին ստեղծվել է ինքնապաշտպանական ջոկատ. ուը 1990-ին միավորվեց է էջմիածնի կամավորական ջոկատին և մասնակցել շրջանի ինքնապաշտպանական և Ֆիզուլիի ազատագրական մարտերին։ Հ-ից զոհվել է 10 ազատամարտիկ։

Հ11Կ. գյուղ ԼՂՀ Քաշաթաղի շրջանում՝ շրջկենտրոնից 45 կմ հյուսիս-արևմուտք Աղավնո գետի վերին հոսանքի ձախարինյա ձորալանջին։ Բնակչությունը՝ 80 (2003)։ Զբաղվում են անասնապահությամբ։ Ունի միջնակարգ ղպրոց։ Գյուղում պահպանվել է Ս. Մինաս եռանավ բազիլիկ եկեղեցին (XVII դ.). ուշմիջնադարյան արձանգրությամբ տապանաքարեր, շրջակայքում՝ միջնադարյան Աղբաթխերտ բնակավայրի եկեղեցու և գերեզմանադաշտի մնացորդները՝ ճ՝01-,\\11 դդ. խաչքարերով, Ս. Աստվածածին եկեղեցու (XVI դ.) ավերակները։

Ազատագրվել է 1992-ի մայիսի 19-ին. բնակեցվել է 1995-ին՝ Ադրբեջանից բռնագադթած հայ փախստականներով։

ՀԱԿԱԳՐ11Հ. պաշտպանվող զուքերի գրոհ. որի նպատակն է ջախջախել պաշտպանության մարտական կարգերը ներխուժած հակառակորդի զուքելը և վերականգնել կորցրած մարտավարական ղրությունը։ Հ. սովորաբար իրականացվում է պաշտպանվող զուքերի երկրորդ էշելոնների և պահեստազորի ուժերով՝ մասնակից դարձնելով առաջին էշելոնի այն մասին, ուը զերծ է մնացել թշնամու գրոհից։ Ձեռնարկվում է հանկարծակի և արազ. երբ հակառակորդը դեռ չի համախմբել ուժերը հարձակումը շարունակելու համար։ Հ-ին կարող են մասնակցել տանկեր. ավիացիա, հրետանի և կրակային այլ միջոցներ։

ՀԱԿԱԿՈՒ. գյուղ ԼՂՀ Հադրութի շրջանում՝ շրջկենտրոնից 27 կմ հյուսիս-արևմուտք 850 մ բարձրության վրա։ Տարածքը՝ 600 հա. շրջապատված է անտառապատ լեռնելով։ Գյուղից հարավ տարածված են ոռոգվող այզիները։ Բնակչությունը՝ 162 (2003)։ Զբաղվում են այգեգործությամբ, հացահատիկային բույսերի մշակությամբ և անասնապահությամբ։ Ունի ութամյա ղպրոց. ակումբ։

Հ-ի Մ. Աստվածածին եկեղեցին (XVII դ.) անբարեկարգ է։

Պատերազմի ժամանակ գյուղում կազմավորված ջոկատը (հրամանատար՝ է. Մելքումյան) համագործակցել է Տուլի ջոկատի հետ. մասնակցել գյուղի ու շրջակա բնակավայրերի ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։ Գյուղից զոհվել է 7 ազատամարտիկ։ ՀԱԿԱՀԱՐՎԱԾ, պաշտպանական մարտերում պաշտպանությունը ճեղքած և նրա մեջ մխւճված հակառակորդի զուքերին հասցված հարված, որի նպատակն է վերականգնել կորցրած օպերատիվ գլությունը։ Ձեռնարկվում է մեկ կամ երկու ուղղություններով՝ բանակային միավորումների երկրորդ էշելոնների ուժերով և. որպես կանոն, հարձակվող թշնամու թևերի վրա։ Հ-ի ժամանակ զուքերի գործողություններին աջակցում են ավիացիան, հրետանին և այլ կրակային միջոցներ։ Երբ պաշտպանվող կողմն ի վիճակի չէ վերականգնել կորցրած ղրությունը, Հ. հետապնդում է սահմանափակ նպատակներ՝ կանգնեցնել հակառակորդի հարձակումը, ազատել շրջապատման մեջ ընկած իր զորամիավորումները, հակառակորդի ուշաղրությունը և ուժերը շէրղել հարձակման գլխավոր ուղղությունից։ Հ. պաշտպանական մարտերի կարևու նախապայմաններից է. և նրա կիրառումն ակտիվություն և կայունություն է տալիս պաշտպանությանը։

ՀԱԿԱՀԵՏԱԽՈՒԶՈՒԹՅՈՒՆ, պետության հատուկ մարմնի գործունեությունը՝ ուղղված մի այլ պետության հետախուզության դեմ։

ԼՂՀ Հ. պատերազմի ժամանակ, զինադադարից հետո մի շարք մարմինների համակարգ է։ Գործում է և պայքարում ադրբեջանական հետախուզության. հատուկ ծառայությունների լրտեսական և ահաբեկչական գործունեության դեմ։

ՀԱԿԱՏԱՆԿԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՎՈՂ ՌԵԱԿՏԻՎ ԱՐԿԵՐ, հակատանկային կառավարվող հրթիռներ (ՀԿՌԱ). տանկերի և զրահապատ այր օբյեկտների դեմ պայքարելու զենք։ Հիմնական հատկություններն են անշարժ և շարժվող օբյեկտներ խոցելու մեծ դիպուկությունը (օրինակ՝ տանկին՝ 70-90 %), զոսհաթափանց մեծ ուժը (3-4 կմ հեռավորությունից կարող է խոցել 400-500 ժժ-անոց զրահը)։ Ունեն նշանառության, ձեռփ, կիսաավտոմատ, զուգակցված կամ ինքնանշանառության համակարգեր։ Ըստ զանգվածի, լինում են թեթև, միջին, ծանւ, նաև ձեռրի և մեքենայական փոխադրման. ինքնագնաց, ինքնաթիռային, ուղղաթիռային տիպեփ։ Արկի մարտական մասը.