Էջ:Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ հանրագիտարան (Karabakh Liberation War encyclopedia).djvu/575

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

ծրագիր։ Նախագիծը մերժվել է ՀՀ և ԼՂՀ բնակչության անվտանգության երաշխիքների անհուսալիության պատճառով։ Մայիսի 26-ին հակամարտող կողմերին ներկայացված նոր «վերամշակված» նախաձեռնությունը, որին միացել էր նաև ԵԱՀԽ. դարձյալ մերժվել է ԼՂՀ-ի կողմից։

1990- ի մայիսին Պ. Գոսչովն Անկարայում հայտարարել է ԼՂՀ-ին հակամարտության կողմ ճանաչելու անհրաժեշտության մասին, որն իր արտահայտությունն է գտել Ռուսաստանի միջնորդությամբ ադրբեջանա-ղարաբադյան ուղիղ բանակցություններում և ստորագրված համաձայնագիրում։ Մասնավորապես, 1993-ի հունիսի 17-ին հ 26-ին ԼՂՀ և ԱՀ պաշտպանական գերատեսչությունների ղեկավարների միջե ձեռք են բերվել առաջին համաձայնությունները՝ Աղդամի, Ստեփանակերտի և Մարտակերտի փոխադարձ հրթիռակոծումնհրը դադարեցնելու մասին, 1993-ի օգոստոսի վերջին տարածաշրջան ժամանած Վ. Կազիմիրովի մասնակցությամբ քննարկվել և հակամարտող կողմերի միջե վերականգնվել է տասնօրյա հրադադար՝ սեպտեմբերի 1- 10-ը։ Մեպտեմբերի 12-13-ին Մոսկվայում քննարկվել են Ադրբեջանի և ԼՂՀ ղեկավարների հանդիպման կազմակերպման և հրադադարի երկարաձգման հետ կապված հարցեր։ Մեպտեմբերի 24-25-ին Մոսկվայում ԼՂՀ ՊՊԿ նախագահ Ռ. Քոչւտյանի և ԱՀ նախագահ Հ. Ալի և ի բանակցությունների ընթացքում քննարկվել է հակամարտության կարգավորման համաձայնագի նախագիծ։ Այդ նույն ժամանակ Ռուսաստանը հանդես է եկել ղարաբապան հակամարտության գտում ԵԱՀԽ-ի մանդատով ԱՊՀ խաղաղապահների տեղաբաշխման առաջարկով, ինչը մերժել է Ադրբեջանը, իսկ ԵԱՀԽ հրաժարվել է ԱՊՀ խաղաղապահներին շնորհել իր մանդատը։

1991- ի հունվարից ԼՂՀ ՊԲ-ի հաջող ռազմական գործողությունները և ադրբեջանական բանակի նոր պարտությունների սպառնալիքը ստիպել են Արլւբեջանին՝ դիմելու Ռուսաստանի միջնորդությանը։ 1994-ի փետրվարի 18-ին Մոսկվայում Պ. Գոսչովի միջնորդությամբ ՀՀ պաշտպանության նախարար Վ. Սաոթյանը, ԼՂՀ զինվորական ներկայացուցիչ Բ. Սահակյանը և ԱՀ պաշտպանության նախարար Մ. Մահմեդովը ստորագրել են զինադադարի և ուժերի տարանջատման մասին արձանագրություն։ 1992- ի մարտի վերջին Վ. Կազխփավը հստա-

կեցրել է կարգավորման ռուսաստանյան տարբերակի հիմնական կետերը, առաջին փուլում՝ հրադադարի հաստատում և տարանջատիչ ուժերի տեղակայում, երկրորդում՝ գավված տարածքների հանձնում, փախստականների վերադարձ և շրջափակման վերացում, երրորդում՝ ԼՂՀ կարգավիճակի քննարկում։

1989- ի մարտի 31-ից ապրիլի 4-ը Հարավային Կովկասում աշխատել է ԱՊՀ միջխորհրդարանական վեհաժողովի պատվիրակությունը (Ռուսաստան, Բելառուս և Ղըոլզստան)՝ իրավիճակը պապելու և ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման ուղիներ գտնելու նպատակով։ Ռուսաստանի նախաձեռնությամբ

1988- ի մայիսի 4-5-ը Բիշքեկում գումարվել է ԱՊՀ միջխորհրդարլսնական վեհաժողովը, որին հրավիրվել են ՀՀ. ԼՂՀ և ԱՀ խորհրդարանների նախագահները։ Մայիսի 5-ին ստորագվելէ Բ-իշքեկյան ադաճագրությանը, որով մայիսի 12-ից հաստատվել է զինադադար։ Մայիսի 1617-ը Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարի միջնորդությամբ Մոսկվայում հրավիրված ՀՀ, ԱՀ պաշտպանության նախարարների և ԼՂՀ ՊԲ հրամանատարի հանդիպմանը նախատեսվում էր զինադադարն ամոսգել կոնկրետ համաձայն ատով՝ ԱՊՀ խաղաղապահ ուժերի հաջուդիվ տեղակայությամբ։ Ագբեջանի ներկայացուցիչը «լրացուցիչ լիազորությունների բացակայության» պատրվակով հրաժարվել է ստորագել փաստաթուղթը, այնուհանդերձ՝ մայիսի 12-ից գործողության մեջ մտած հրադադարի մասին ձեռք բերված համաձայնությունը. որն ստուագել են ՀՀ և ԱՀ պաշտպանության նախարարները, մնացել է անփոփոխ, և զինաԴաԴարԸ շարունակվում է մինչև օա (2004)։

Ա. Ագլյսմր

ՌՈՒՍԱՍՏԱՆԻ ԿՈՄՈՒՆԻՍՏԱԿԱՆ (բոլշևիկների) ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԿԵՆՏԿՈՄԻ ԿՈՎԿԱՍՅԱՆ ԲՅՈՒՐՈ. Կովբյ ուրո, ՌԿ(բ)Կ Անգկովկասյան երկրային կոմիտեին հաջորդած կուսակցական մարզային ղեկավար կենտրոն։ Ստեղծվել է ՌԿ(բ)Կ համառուսաստանյան 8-րդ կոնֆերանսում։ Ռուծել է 1920- ի մայիսի 25-ից մինչև Անգկովկասյան կուսակցական կազմակերպությունների I համագումարի հրավիրումը (1922-ի փետրվարի 21)։ Բյուրոյի սկզբնական կազմում նշանակվել են Ա. Կիրովը. Գ. Օրջոնիկիձեն։ Կով-