Էջ:Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ հանրագիտարան (Karabakh Liberation War encyclopedia).djvu/605

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

ղաթիռներ, մարտավարական ավիացիայի ինքնաթիռներ, հեռակառավարվող թռչող ապարատներ) խոցելու համար։

Արդխսկան «Մ-10ՄՅ» համալիրի մեջ մտնում են մարտական, տեխնիկական սոլաարՄկման, վերահսկիչ-ստուգիչ մեքենաները, արտաքին էլեկտրասնուցման համակարգը։ Մարտական մեքենան ունի թրթոա-սվոր շասսի, պասիվ ռադիոոպղորոշխ (ռադիոպելենգիչ), նշանառման միջոցներ, վերգետնյա ռադիոտեղոաշման հարցապնդիչ, թվային հաշվողական համակարգ, ապահովման համակարգեր, հրթիռային սպառագինություն։

Հիմնական մարտավարատեխնիկական բնութագրիչները.

Խոցման գոտի՝ կմ ըստ հեռահարության 0,8-5

ըստ բարձրության 0,01-3,5

Նոյատակակետի խոցման

հավանականությունը 0,1 -0.6

Հրթիռային սոյառագինություն.

Զենիթային կառավարվող հրթիռների (ԶԿՀ) տիոյը 9 Մ 333

նշանառման համակարգը ոյասիվ

ինքնանշանառուն զենիթային կառավարվող հրթիռի միջին

արագությունը՝ մ/ւէկ 517

մարտական մասի տիոյը բեկորամիջուկային մարտական մասի զանգվածը՝ կգ 5

մեքենայով փոխադրվող

զինամթերքի մարտահամալիրը՝ հատ 8

Խոցվող նոյատակակետի առավելագույն արագությունը՝ մ/վՀկ 420

Հակազդեցության ժամանակը՝ ւխկ 7-10

Մարտական մեքենայի զանգվածը՝.տ 12,5

Անձնակազմը՝ մարդ 3

Մ. Խաչատրյան

ՍՏՈՒՊԻՇԻՆ Վլադիմիր Պետավիչ (ծ. 27.11. 1932, Մոսկվա), ՌԴ քաղաքական գործիչ։ Պատմական գիտությունների դոկտոր (1983)։ Ավարտել է Մոսկվայի միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտը (1956)։ Ունի արտակարգ և լիազոր դեսպանի դիվանագիտական աստիճան (1992)։ ՌԴ առաջին դեսպանը ՀՀ-ում (1992-ի հունիսից 1994-ի հոկտեմբեր)։ Հեղինակ է մի շարք գրքերի (այդ թվում՝ «Ղարաբաղյան հակամարտություն» (ռուս.. Մ.. 1998) և «Իմ առաքելությունը Հայաստան» (ռուս.. Մ.. 2000)1: Պաշտպանել է Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչության ազատ ինքնորոշման իրավունքի ճանաչումը։

ՍՐքսԱՎԵՆԴԻ ԵՎ ՇՐՋԱԿԱ ԳՅՈՐՈԵՐԻ ԱԶԱՏԱԳՐՈՒՄ, ռազմական գործողություն ԼՂՀ Մարտակերտի շրջանում։ Տեղի է ունեցել 1988-ի մարտի 12-ին։ Գործողությանը (ընդհանուր հրամանատար՝ Ռ. Գզողյան) մասնակցել են «Ազատագրական բանակի» «Արցախ-ճակատ» ջոկատը (հրամանատար՝ Վ. Բալայան), ԻՊՈՒ առաջին վաշտը (հրամանատար՝ Ա. Ղողյան), հինգերորդ վաշտը (հրամանատար՝ Դ. Առուշանյան), Ղագրսնչիի ինքնապաշտպանական ջոկատը (հրամանատար՝ Թ. Առուստամյան), դիվերսիոն հետախուզական խումբը, «ԶՀԿ 234» մարտական մեքենայի հաշվարկը (հրամանատար՝ Ա. Եսայան), հրետանային (3 հաուբից և 3 ականանետ) մարտկոցը (հրամանատար՝ Ա. Լիսենկո). ՀՀ կամավորական խմբեր և ջոկատներ 1988-ից Սրխավենդում և շրջակա գյուղերում տեղակայված հակառակորդի զիՈված կազմավորումները շրջափակել էին Մարտակերտ-Կիչան-Ստեվրանակերտ ռազմավարական ավտոճանապարհը, պարբերաբար հարձակվել Կիչան, Ղազանչի, Գյուլաթաղ, Ջանյաթաղ և այլ գյուղերի վրա, իսկ 1991-ից՝ նաև պարբերաբար հրթիռահրետակոծել գյուղերը։ Մարտի 11-ի գիշերը հայկական դիվեոփոն խմբերը թափանցել են Սփրավենդ, հոլեհել հենակետերի վերածված մի քանի տներ, խուճապ առաջացրել թշնամու շարքերում, իսկ մարտի 12-ին հայկական կազմավորումները լայն ճակատով գրոհել և ճնշել են հակառակորդի կրակակետերն ու ազատագրել Սրխավենդ, Մանիքլու, Խաթունբեյլի, Բաշգյուներիայա. Օրթափայա և այլ գյուղեր։ Ռազմական գործողությունից հետո ամրապնդվել է Մարտակերտի շրջանի հարավարևելյան սահմանագիծը, ապահովվել Մարտակերտ-Մտեփանակերտ ավտոճանապարհի Կիչան-Խաչենագետի կամրջի հատվածի անվտանգությունը, առգրավվել մեծ քանակությամբ ռազմամթերք։

Մ. Հարաթյունյան

ՍՈՒ-25. խորհրդային արտադրության գրոհիչ ինքնաթիռ։ Նախատեսված է ցանկացած կլիմայական պայ-