Էջ:Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ հանրագիտարան (Karabakh Liberation War encyclopedia).djvu/628

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

կառակորդի վեց մարտական հրթիռակիր ուղղաթիռներ հսկել են րրջանի տարածքը։ Մայիսի 5-ին և 6-ին ավելի հաճախակի են հրետակոծել սահմանամերձ գյուղերը, հատկապես Օսկեոլարը։ Բանակցությունների միջոցով հետագա հարձակումները կանխելու նպատակով Նոյեմբերյանի միլիցիայի կարգախումբը ուղեորվել է Մսկեպար. սակայն ընկել է խորհրդային դեսանտայինների և ադրբեջանական ՄՀՆՋ-ականների պատրաստած դավադիր ծուղակը և դաժանությամբ սպանվել (տես Ոսկեպարի եղեոնագածություն.):

1991- ին ջոկատների հիմքի վրա կազմավորվել է Նոյեմբերյանի հատուկ վարտը, ապա՝ Կողբի գումարտակը (հրամանատար՝ Գ. Րառոյան)։

1989- ին հակառակորդը րրջապատել է Մսկեպար գյուղը, փակել Երեան-Նոյեմբերյան մայրոպին։ Րրջանի ինքնապարտպանական ուժերը, «Արաբո», «Հայաստանի ազգային բանակ». «Մեծն Տիգրան», Ստեփանավանի.Վանաձորի, Ապարանի, Թալինի, Կոտայքի և այլ ջոկատների օգնությամբ վնասազերծել են սահմանամերձ րրջանում տեղակայված հակառակորդի կրակակետերը, վերացրել րրջափակումը. վերականգնել Երեան-Նոյեմբերյան մայրուղու երթևեկոտյունը։ Մակայն 1992-ին հակառակորդը պարբերաբար հրետակոծել է Կոթի, Բարեկամավան. Դովեղ. Մսկեպար, Բաղանիս, Մսկեվան գյուղերը և մայրուղին մրտապես պահել նրանոցի տակ։

1992- 94-ին ինքնապարտպանական ուժերը. Կողբի գումարտակը, հյուսիսարևելյան զորախմբավորումը վնասազերծել են հակառակորդի կրակակետերը, ապահովել բնակավայրերի անվտանգությունը։

Րրջանից զոհվել է 70 ազատամարտիկ։

Տավուրի րրջանն Ադրբեջանի Ղազախի, Թովուգի և Գետաբեկի րրջանների հետ ուներ 84 կմ երկարությամբ սահման։ Ղարաբաղյան րրսրժման զարգացումներին զուգընթաց՝ րրջանում և հատկապես սահմանամերձ գյուղերում ստեղծվել է պայթունավտանգ իրրս վիճակ։

Շրջանի սահմանամերձ գյուղերի վրա հակառակորդի հաճախակի հարձակումներին դիմազրավելու նպատակով Բերդում կազմավորվել է պարտպանական օպերատիվ րտաբ, հրամանատարական խորհուրդ (անդամներ՝ Մ. Ասրյան, Դ. Դավթյան. Հ. Աթոյան, Ա. Ջոդհակյան և ուրիրներ). որը միավորել և համակարգել է Բերդի ռելեի զործարանի (կազմավորվել է 1989-ին, հրամանատար՝ Հ. Մարգարյան), Բերդի «Ադանա» (1989-ին. Ա. Ջոդհակյան, րտաբի պետ՝ Ա. Նազարյան. ջոկի հրամանատարներ՝ Մ. Եսայան, Ռ. Հովակիմյան. Մ. Բաբայան, Մ. Մելքումյան), «Բազե» (1989-ին, Խ. Աթոյան) ջոկատների գործունեությունը։

1988-89-ին կազմավորվել են ջոկատներ Պառավաքարում (հրամանատար՝ Ռ. Գասպարյան. րտաբի պետ՝ է. Բուլինյան, ջոկերի հրամանատարներ՝ Ա. Մոսինյան, Մ. Մոսինյան, Ա. Մարդանյան, Մ. Զոհրաբյան, Ռ. Դալլաքյան, Մ. Ալավերդյան, Ռ. Պետրոսյան, Ա. Դավթյան), Այգեձորում (Խ. Ղարսայան, Վ. Գրիգորյան, ջոկերինը՝ Բ. Ղարսայան, Ա. Հակոբյան, Ա. Կիզողյան, է. Օրրլյան, Մ. Օրրլյան, Տ. Եղիազարյան). Մոսեսգեղում (Դ. Պարդյան, Վ. Ապերյան. ջոկերինը՝ Դ. Բադալյան, է. Աղյան, Մ. Մարտիրոսյան.Հ. Գալստյան. Վ. Ապերյան), Չորս։ թանում (Մ. Ասատրյան, Ա. քհդումյան, ապա՝ Վ. Բաղմանյան. րտաբի պետ՝ Ջ. Զարգարյան, ջոկերինը՝ Լ. Բաբայան, Գ. Աադյան, Հ. Քալանթարյան, Բ. Մրդումյան, Ա. Քալանթարյան, Ա. Աադյան, Դ. Գրիգորյան, Օ. Մահակյան), Արծվաբերդում (Ա. Բաբասյան. ջոկերինը՝ 5ու. Ծատոոյան, Պ. Աղաբաբյան, Վ. Մսկանյան, Վ. Ալիխանյան, Ա. Մխիթարյան, Մ. ճոպուրյան, Մ. Գրիգորյան). Չինարում (Ա. Միրզոյան, րտաբի պետ՝ Ա. Ապերյան, ջոկերինը՝ Ա. Մակարյան, Ա. Վանյան. Ա. Ջոդհակյան,Ա. Մաղոյան), Այգեպարում (Ա. Հակոբյան, Ռ. Գրիգորյան, ջոկերինը՝ Հ. Մարգարյան, Ա. Անիկյան, Ա. Հովակիմյան), Ներքին Կարմիրրսղբյուրում (Մ. Գալըստյան, Վ. Միրզոյան, ջոկերինը՝ Հ. Ադամյան, Ռ. Բոպուրյան. Ա. Գալստյան, Ռ. Իսրայելյան, Ջ. Ադամյան, Լ. Փարոյան, է. Առաքելյան), Թովուզում (Հ. Գրիգորյան. Ա. Արզումանյան, ջոկերինը՝ Ա. Արզումանյան, Բ. Աբգարյան, Գ. Արզումանյան. Մ. Արզումանյան, Վ. Գյարջինյան, Ա. Խաչատրյան), Ձինչինում (Ա. Ադամյան, Վ. Մաճկալյան, ջոկերինը՝ Ա. Կլեկչյան, Ա. Քոչարյան, Մ. Դարբինյան, Վ. Գաբրիելյան), Ծաղկավանում (Ա. Խալության, է. Բադսդյան. ջոկերինը՝ Վ. Խաչատրյան, ժ. Մկրտումյան),