Էջ:Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ հանրագիտարան (Karabakh Liberation War encyclopedia).djvu/629

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

Վարագավանում (Վ. Աբոսհամյան), Նավուրամ (Ս. Աայան, ջոկերինը՝ ժ. Ասղան, Մ. Աայան)։ 1991-ին շրջանի ինքնապաշտպանական ջոկատներին միացել են Հատուկ գնդի 1 -ին և հետախուզական վաշտերը, հակակարկտային հրետանու ջոկը։ «Օղակ» գործողության նախօրյակին ՀՀ ՊԿ սահմանամերձ բոլու շրջաններ է գործոպել լիազու ներկայացուցիչներ, կամավորական ջոկատներ։ Տավուշի շրջանի լիազու ներկայացուցիչն էր Ս. Բաղդասարյանը։

Հայ-ադրբեջանական սահմանագոտում՝ Պառավաքար գյուղի մոտ, առաջին լուրջ ընդհարումը տեղի է ունեցել 1991-ի ապրիլին։

«Հատուկ գնդի» վաշտերը, ինքնապաշտպանական ջոկատները և հրետանին հարձակման են անցել հակսաակորդի դիրքերի վրա, ուտեդից հրետակոծվել են սահմանամերձ գյուղերը։ Հակահարված ստանալուց հետո հակառակորդը դադարեցրել է հարձակումները։ Ինքնապաշտպանական ուժերի հերթական մարտական գործողությունների նախապատրաստման աշխատանքները դեռ չավարտված՝ Երևանից հրաման է ստացվել՝ դադարեցնել բոլու մարտական գործողությունները։ Այդ նույն ժամանակ ԽՍՀՄ ներքին զուքելը տեղակայվել են տարբեր բնակավայրերում, իսկ մարտական ՄԻ-24 և ՄԻ-8 ուղղաթիռները ռմբակոծել են Պառավաքարի սեպը։

«Օղակ» գործողության ընթացքում տուժել են նաև Տավուշի շրջանի խաղաղ բնակիչները։

1991- 94-ին ՀՀ ԶՈՒ ստորաբաժանումները վնասազերծել են հակառակորդի կրակակետերը և ապահովել շրջանի անվտանգությունը։

Տավուշի շրջանի կամավորական ջոկատները մասնակցել են նաև ԼՂՀ տարբեր բնակավայրերի ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։

Շրջանից զոհվել է 73 ազատամարտիկ։

Բ. Քալանթադսն, Ռ. Ասլաևյան, Վ. Պետուսյան, Հ. Խաչատղան

ՏԵՐ-ԳՐԻԳՕՐՅԱՆ Նորատ Գրիգուի (ծ. 16.7. 1936, Օրջոնիկիձե (այժմ՝ Վլադիկավկազվ, ռազմական գործիչ։ Խորհրդային բանակի գեներալ-լեյտենանտ (1985)։ Ավարտելէ Ուլյանովսկի բանակային գվարղիական տանկային ուսումնարանը (1960), Մոսկվայի զոսհատանկային զուքերի (1973) և Գլխավոր շտաբի ռազմական (1980) ակադեմիաները։ 1985-92-ին ծառայել է ԽՍՀՄ ԶՈՒ-ում (Հյուսիսկովկասյան, Անդրբայկալյան, Տաշքենղյան զինվորական օկրուգներում, Աֆղանստանում տեղակայված զորախմբում)՝ զբաղեցնելով հրամանատարական պաշտոններ։ 1992-95-ին՝ ՀՀ ԶՈՒ հրամանատար, գլխավոր շտաբի պետՀՀ պաշտպանության նախարարի առաջին տեղակալ։ 1993-ից բնակվում է Մոսկվայում։

Տ-Գ. մասնակցել է Ղարաբաղյան պատերազմի առանձին ռազմական գործողությունների պլանների մշակման և բանակաշինության աշխատանքներին։

վ. Ավետիսյան

ՏԵՐԶԻԿՅԱՆ Արամ Նիկոլայի (6.2.1965, Ասկերան - 12.6.1993, Աղդամ), ազատամարտիկ -հրամանատար, հետախույզ։ 1984-86-ին ծառայել է ԽՍՀՄ ԶՈՒ-ում։ 1989-93-ին Ասկերանի կամավորական ջոկատի և ՊԲ հետախուզական վաշտի (հրամանատար) կազմելում մասնակցել է Ասկերանի, Նախիջևանիկի, Խոս մ ութի. Քարագլխի, Արանզամինի, Փրջամալի ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։

Հետմահու պարգևատրվել է ԼՂՀ «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով։ ՏԵՐ-ԹԱԴԵՎՈՍՅԱՆ Արկադի Իվանի (Թադևոսյան Արտուշ Հովհաննեսի, ծ. 22.5. 1939, (ժբիլիսի), ռազմական գործիչ, Ղարաբաղյան պատերազմի հրամանատարներից։ ՀՀ բանակի գեներալ-մայու (1992)։ Ավարտել է Բաքվի հետևակային ռազմական ուսումնարանը (1962) և Լենինզոսդի ռազմական ակադեմիան (1972)։ 1962-90-ին ծառայել է Լենինականում, Գերմանիայում, Ձեխոսլովակիայում, Բելոռուսիայում, Երևանում տեղակայված ԽՍՀՄ զոոսխմբերում։

1992-2001-ին ծառայել է ՀՀ ՊՆ-ում, 2001ից՝ ՀՀ պաշտպանական մարզատեխնիկական ընկերության նախագահ։

1990- ի մայիսին զինՎՈքաՓՓլ է «Սասունցի Դափթ» կամավորական ջոկատին, ապա ծառայել ՀՀ ՊԿ-ում, 1991-ի հունիսին ՀՀ ՊԿ կողմից գործուղվել է Ստեփանակերտ՝ ԼՂ ԻՊՈՒ համակարգելու և ղեկավարելու համար։

92-ին նշանակվել է ԻՊՈՒ հրամանատար։ 1991-92-ին Տ-Թ. ղեկավարել է Տողի, Սարինշենի ազատագրական, Մարտակերտի, Հադրութի և այլ շրջանների ինքնապաշտպանական մարտերը։ 1992-ին նրա ղեկավարությամբ կազմվել է Շուշքրի ազատաման պլանը և 1992-ի մայիսի 8-9-ին իրագործվել մարտավարական