աչքերը խորն էին ընկել, այտերի ոսկորները դուրս էին ցցվել երեսի թառամած կաշվի տակ: Նա լուռ ու խոնարհ երեսը շուռ տվեց, գնաց յուր սենյակն և ամբողջ օրն այնտեղ մնաց։
Մյուս օրն երեկոյան Սմբատը սովորականից վաղ տուն վերադարձավ, հրամայեց Գասպարին յուր հագուստեղենը կապել, ասաց թե վաղը իրիկնադեմին ճանապարհ է ընկնելու, թե արդեն կառքի տոմսակ է վերցրել։
— Բաս աղջիկ պարո՞նը,— հարցրեց ծառան զարմացած։
— Ի՞նչ կա:
— Նա հիվանդ է։
— Հիվա՞նդ է, գոչեց Սմրատը, զուր աշխատելով չկորցնել սառնասրտությունը։
Այսօր մինչև երեկո պառկած է եղել, ասացի, աղջիկ պարոն, թո՛ղ գնամ, Սմբատին գտնեմ, բժիշկ կանչենք։ Չուզեց ու չուզեց.. Պառկած է ու լաց է լինում… գնում եք այնտե՞ղ, աստված սիրեք, չասեք Գասպարն ասաց: Նա կբարկանա վրես, եթե իմանա, որ ես եմ ձեզ հայտնել։
Հոիփսիմեն արդարև հիվանդ էր և ծանր հառաչում էր, պառկած խավար սենյակում, երբ Սմբատը ներս մտավ։
— Ի՞նչ է պատահել, հիվա՞նդ ես, ինչու՞ ես մթնում պառկել,— կրկնեց միմյանց հետևից յուր հարցերը Սմբատը։
Գասպարը նրա հրամանով իսկույն ներս բերեց վառած կանթեղը։ Հոիփսիմեն պառկած էր, երեսը պատին ղարձրած, գլուխը սև շալով ծածկած, առանց վերմակի, ձեռում սեղմած մի բան։
Սմբատը զգուշությամբ մոտեցավ նրան։
- Նայի՛ր, մայրի՛կ, ես եմ…
Նրա ձայնը դողում էր, դողում էին և նրա ձեռներն երկյուղից և խղճի հարվածից: Հռիփսիմեն արագությամբ, որքան, իհարկե, ուժ ուներ, բարձրացավ և նստեց անկողնի վրա։
— Դո՞ւ ես,– արտասանեց նա քնից նոր սթափվողի պես,– էհ, ոչինչ գլուխս քիչ ցավում էր, անցավ:
Այս ասելով, նա շտապով և գաղտնի թաքցրեց բարձի տակ մի բան:
— Այդ ի՞նչ ես թաքցնում, ցո՛ւյց տուր…
Որդին կասկածանքով ձեռը մեկնեց և բարձի տակից հանեց թաքցրած բանը: Դա նրա հանգուցյալ եղբայրների և հոր լուսանկարներն էին: Նայեց նրանց վրա Սմբատը, հիշեց այն երջանիկ օրերը, երբ նրանք կենդանի էին, հիշեց մեկի որդիական և մյուսի ամուսնական սերը։ Չէ՞ որ այժմ չկան նրանք և մոր միակ սփոփանքն ինքն է այսօր։ Չէ՞ որ ինչպես
