հիմնականում օգտագործում են սնկի գլխարկները, երբեմն՝ նաև սպիտակ սնկի ոտիկները (կտրտած)։ Արծնապատ կաթսայում ջրին խառնել մի քիչ քացախ և աղ, ապա նախապատրաստած և լվացած սունկը, եփել՝ զգուշորեն խառնելով։ Եռալու ընթացքում քափը քաշել։ Յուրաքանչյուր տեսակի սունկը պետք է առանձին եփել, քանի որ դրանց եփվելու ժամանակը տարբեր է։ Եփվելուց հետո (նստում է կաթսայի հատակին) սունկը լցնել փլավքամիչի մեջ, թողնել, որ հովանա, ապա լցնել ապակե կամ ջնարակած կավե բանկաների մեջ և ավելացնել թթվաջուրը։
Թթվաջրի պատրաստում. եռացող ջրին ավելացնել շաքար, աղ, համեմունք և եռացնել։ Ավելացնել քացախի էսենցիա կամ քացախ, սառեցնել և լցնել սնկի վրա այնքան, որ ծածկի սունկը։ Վրայից լցնել քիչ ձեթ։
1 լ ջրին՝ 3 թեյի գդալ քացախի էսենցիա (80 %-անոց) կամ 1 բաժակ 6 %-անոց քացախ (այս դեպքում ջուրը 1 բաժակ պակաս պետք է լինի), 2 ճաշի գդալ շաքարավազ, 4 թեյի գդալ աղ, դափնու 3 տերև, 6 հատիկ բուրավետ պղպեղ, 3 հատ մեխակ և 3 կտոր դարչին։ Սնկի մարինադը պետք է պահել սառը տեղում։ Բորբոս առաջանալու դեպքում սունկը պետք է լցնել փլավքամիչի մեջ և եռման ջրով լվանալ։ Այնուհետև նոր պատրաստած թթվաջրի մեջ սունկը կրկին եփել, ապա լցնել բանկաների մեջ և ավելացնել ձեթ։
Սնկի աղծու. սունկը լվանալ, ոտիկները կտրել գլխարկից 2-3 սմ ներքև, ըստ չափերի տեսակավորել։ Կաթնասունկը, սպիտակուկը, ցլասունկը և սևասունկը անհրաժեշտ է 3-4 օր թողնել սառը ջրում (ալիքասունկը և սպիտակուկը՝ 5 օր), 3-4 ժամը մեկ ջուրը փոխել։ Ալիքասունկը կարելի է չպահել ջրում, այլ 10 րոպե եռացնել։ Սևասունկը, սպիտակուկը, խոզուկը թրջոց դնելուց հետո պետք է եռացնել, իսկ ցլասնկի վրա պետք է եռացրած ջուր լցնել։ Դառնամատիտեղը 8-10 րոպե թողնել եռացրած ջրում։
Եթե գլխարկները ճկվում են (ոչ թե կոտրվում), ապա սունկը պատրաստ է աղ դնելու համար։
Սունկը (գլխարկները) կարելի է աղ դնել երկու եղանակով։
Հում սնկի աղծու. թրջոց դնելու ժամկետը կախված է սնկի կաթնանման հյութի քանակից և դառնության աստիճանից։ Օրինակ, ցլասունկը և կաթնասունկը ջրում թողնում են 3-5 օր, շեկլիկները չեն թրջում, այլ պարզապես լավ լվանում են, ապա աղ դնում։
Եփած սնկի աղծու. սունկը մաքրել, լվանալ, թրջոց դնել և 5-10 րոպե եփել (սպիտակ սունկը և կարմրագլուխը 10-15 րոպե, ցլասունկը, խոզուկը, կոճղասունկը 15-30 րոպե), այնուհետև կրկին լվանալ և աղ ցանել։
Թրջած կամ եփած սունկը շարել արծնապատ կամ ապակե ամանի մեջ, շերտ-շերտ աղ ցանել (10 կգ թարմ սնկին՝ 400-500 գ աղ)։ Կարելի է ավելացնել նաև սխտոր և համեմունք։ Անհրաժեշտ է վրան ծանրություն (տախտակ վրան բեռ) դնել։ Սունկը նստելու ընթացքում ավելացնում են նոր մասնաբաժին։ Եթե 1 շաբաթ հետո աղաջուրը չի ծածկում սունկը, ապա պետք է բեռն ավելացնել։
Որպեսզի բորբոս չառաջանա, տախտակն ու բեռը պետք է լվանալ մի քիչ աղ արած տաք ջրով։
Հում սնկի աղծուն կարելի է օգտագործել. շեկլիկները՝ 5-6 օր հետո, կաթնասունկը՝ 30-35 օր հետո, ալիքասունկը՝ 40 օր հետո, ցլասունկը՝ 50 օր հետո։ Եփած սնկի աղծուն կարելի է օգտագործել 25-30 օր հետո։ Աղծուն պետք է պահել հով տեղում։
Սնկի չորացում. չորացնելու համար շատ լավ է սպիտակ սունկը, սակայն չորացնում են նաև կեչասունկը, կարմրագլուխը, յուղասունկը, կոճղասունկը։ Չորացնելու համար պետք է ընտրել առողջ Ս., առանձնացնել ըստ տեսակների և չափերի, քանի որ հյութեղ և խոշոր Ս. ավելի ուշ են չորանում։ Լվացած սունկը վատ է չորանում, այդ պատճառով սունկը պետք է սրբել մաքուր չոր շորով։ Հիմնականում չորացնում են Ս-ի գլխարկները, սակայն կարելի է չորացնել նաև սպիտակ սնկի ոտիկները՝ լայնակի կարտելով 3 սմ հաստության շերտերով։ Նախապատրաստած սունկը շարել սպիտակ հաստ թելի վրա և չորացնել արևի տակ կամ գազօջախի վերևում կախած։
Սունկը պետք է լավ չորացնել, որպեսզի հետագայում չբորբոսնի։ Չորացրած սունկն անհրաժեշտ է պահել պինդ փակվող ապակե բանկաների մեջ։
ՍՆՆԴԱՃԱՐՊԵՐ, սննդի օրաբաժնի մեջ մտնող օրգանական նյութերի հիմնական խմբերից մեկը, սննդի անհրաժեշտ և առավել կալորիական բաղադրամասը։ Օրգանիզմում 1 կգ ճարպի այրման (օքսիդացման) դեպքում անջատվում է 9,3-9,8 կկալ (34-41 կՋ) ջերմային էներգիա, այսինքն՝ առնվազն 2 անգամ ավելի, քան 1 կգ սպիտակուցի կամ ածխաջրի այրման դեպքում։ Ս. նպաստում են սննդի մեջ օգտագործվող այլ մթերքի ավելի լավ և լիարժեք յուրացմանը, հաճելի համ ու բուրմունք են տալիս մթերքին։ Օրգանիզմը Ս. օգտագործում է ոչ միայն որպես էներգիայի աղբյուր, դրանք օրգանիզմի կենսագործունեությունը կարգավորող բջիջների և միջբջջային թաղանթների գլխավոր բաղադրիչներից են։
Ս-ի հետ մարդը ստանում է A, D և E վիտամիններ, ընդ որում ճարպերը նպաստում են դրանց լրիվ յուրացմանը։ Ս-ի կարևոր բաղադրիչներից են ֆիզիոլոգիապես ակտիվ բազմաչհագեցած ճարպաթթուները (լինոլային և արախիդոնային)։ Վերջիններս օրգանիզմում չեն սինթեզվում, այլ ներմուծվում են միայն սննդի միջոցով, ուստի կոչվում են անփոխարինելի թթուներ։ Դրանք կարևոր դեր են խաղում ճարպափոխանակության պրոցեսներում։ Բազմաչհագեցած ճարպաթթուներով համեմատաբար հարուստ են ձեթերը (հատկապես արևածաղկի, եգիպտացորենի, սոյայի)։
Ճարպերի նկատմամբ մարդու պահանջը պայմանավորված է մի շարք գործոններով. առաջին հերթին, նրա ծախսած էներգիայի քանակով, զբաղմունքի բնույթով, տարիքով, սեռով, ինչպես նաև շրջակա միջավայրի կլիմայական պայմաններով։ Միջին հաշվով այդ պահանջը կազմում է օրական 1-1,5 գ՝ 1 կգ զանգվածի հաշվով (օրինակ, 70 կգ զանգված ունեցողի համար այն կազմում է օրական 70-105 գ)։
Ճարպի ոչ բավարար քանակություն պարունակող սնունդը քիչ սննդարար՝ ցածր կալորիական է, իսկ չափից ավելի ճարպ պարունակող սնունդը դժվարամարս է, որը և հանգեցնում է ճարպակալման: Ավելի մանրամասն ճարպերի և դրանց օգտագործման մասին տես Սնուցում հոդվածում։
Մինչև 37-38 °C հալման ջերմաստիճան ունեցող Ս. յուրացվում են 93-95 %- ով. 38 °C–ից բարձր ջերմաստիճաններում հալվող ճարպերը վատ են յուրացվում, և դրանցով պատրաստած կերակուրը բերանում տհաճ ճարպահամ է թողնում։ Լավ են յուրացվում ջրային էմուլսիայի տեսքով ճարպերը (օրինակ, կարագը, մարգարինը)։
Խոնավության, լույսի, օդի և ջերմության ազդեցությամբ Ս. փչանում, «կծվում» են, ստանալով անդուր համ ու հոտ, գույնը փոխում և դառնում սննդի համար ոչ պիտանի։ Կենդանական հալած ճարպը, ձեթը և խոհարարական ճարպն ավելի լավ են պահպանվում,
