փոքր-ինչ հետ գցած, ուսերը հետ տարած, մեջքն ուղիղ) սովորություն։ Վատ տեսողության պատճառով երեխաները հաճախ կորացնում են մեջքը, ուստի պետք է պարբերաբար ստուգել տեսողությունը։ Կ-ի խախտմանը նպաստում է նաև վատ լուսավորվածությունը։
Երեխայի բնականոն ֆիզիկական զարգացմանը նպաստում են զբոսանքները, տարբեր շարժուն խաղերը, մարմնամարզությունը, չմուշկներով և դահուկներով սահելը (տես Մարզանք)։ Լողը առավել հավասարաչափ է զարգացնում մկանները և կրծքավանդակը։ Լավ Կ. ձևավորելու համար մեծ նշանակություն ունեն հատուկ մարմնամարզական վարժությունները (օրինակ, գլխին որևէ առարկա դրած հավասարակշռություն պահելը)։ Շարժուն խաղերի և մարմնամարզության համար նախատեսված հագուստը պետք է լինի ազատ և չկաշկանդի շարժումները։
Օրվա ռեժիմում մտավոր աշխատանքին պիտի հաջորդեն խաղը կամ ֆիզիկական վարժությունները։
Հատուկ ուշադրություն պետք է դարձնել դպրոցականների Կ-ին։ Նրանք օրվա մեծ մասն անցկացնում են դպրոցական նստարանին նստած կամ սեղանի շուրջը։ Որպեսզի երեխան ճիշտ և հարմար նստի սեղանի մոտ, աթոռի եզրը 2-4 սմ-ով պիտի մտնի սեղանի տակ։ Ուսերը պետք է լինեն նույն բարձրության վրա, արմունկները սեղանին (ցանկալի է, որ սեղանը 2-3° թեքություն ունենա)։
Տետրի հեռավորությունը աչքերից պիտի լինի 35-40 սմ։ Ավելի մոտ գտնվելը կարող է կարճատեսության պատճառ դառնալ (տես Տեսողություն):
Երեխայի ոտքերը պիտի հենվեն հատակին կամ (եթե ոտքերը չեն հասնում հատակին) աթոռակին։ Կարդալիս պետք է արմունկներով հենվել սեղանին, իսկ ծնոտը հենել ափերին։ Դպրոցական կահույքը պիտի համապատասխանի երեխայի հասակին։ Ցանկացած ծանրություն պիտի հավասարապես բաշխվի 2 ձեռքին։ Դպրոցական պայուսակն անհրաժեշտ է ձեռքից ձեռք փոխադրել։ Ցանկալի է, որ երեխաները մինչև 7-րդ դասարան կռնապայուսակ կրեն։
ԿՆՃԻՌՆԵՐ, առաջանում են օրգանիզմի ծերանալու հետևանքով, որի ընթացքում մաշկը մի շարք փոփոխությունների է ենթարկվում։ Արյան և ավշի շրջանառության փոփոխություններն ամենից առաջ անդրադառնում են դեմքի մաշկի, պարանոցի և ձեռքերի մաշկի վրա։ Արտաքին միջավայրի անբարենպաստ գործոնների (արև, սառը քամի, չոր օդ) մշտական ազդեցության հետևանքով մարմնի բաց մասերն ավելի արագ են ծերանում, քան հագուստով ծածկված մասերը։ Միշտ չէ, որ Կ. ծերության նշան են։ Կ-ի վաղաժամ առաջացմանը նպաստում են ճակատը կնճռոտելու, ունքերը վեր բարձրացնելու կամ հավաքելու, աչքերը կկոցելու, շրթունքները սեղմելու, բերանի անկյուններն իջեցնելու, կզակը վզին սեղմելու սովորությունը։ Կ-ի առաջացմանը նպաստում են ինչպես արտաքին և ներքին միջավայրերի անբարենպաստ գործոնները, այնպես էլ օրգանիզմի երկարատև քրոնիկական հիվանդությունները։ Կ-ի առաջացման պատճառ են նաև դեմքի և պարանոցի մաշկը չխնամելը, սպիրտային լուծույթներ, սպիտակեցնող մաշկաքսուքներ հաճախակի օգտագործելը, դիմահարդարման միջոցներից մաշկը ժամանակին չմաքրելը։ Կ-ի առաջացմանը նպաստում է ատամների բացակայությունը (դեմքի մկանները թուլանում են, մաշկը կախվում է՝ առաջացնելով խոր ծալքեր)։ Կտրուկ նիհարելը նույնպես Կ-ի առաջացման պատճառ կարող է լինել։
Կ-ի առաջացումը կանխելու համար հարկավոր է հետևել ընդհանուր առողջական վիճակին, պահպանել սնվելու, աշխատելու, հանգստի կանոնավոր ռեժիմ, մշտապես զբաղվել մարմնամարզությամբ, չտարվել արևային լոգանքներով և պահպանել դեմքը սուր քամուց։ Գոյություն չունեն դիմահարդարման այնպիսի միջոցներ, որոնց օգնությամբ կարելի է ընդմիշտ վերացնել Կ., սակայն դեմքի, պարանոցի և ձեռքերի մաշկի ամենօրյա ճիշտ խնամքը կարող է Կ. դարձնել քիչ նկատելի (տես Մաշկ, Մաշկաքսուք, Դիմակ)։ Խորհուրդ է տրվում պարբերաբար կատարել դեմքի մերսում։ Որոշ դեպքերում թուլացած մաշկը ձգելու և Կ. վերացնելու նպատակով դիմում են վիրաբուժական միջամտության։
ԿՈՄՊՐԵՍ, հատուկ բուժական վիրակապ։ Տարբերում են չոր և խոնավ Կ-ներ (տաքացնող, դեղորայքով, տաք և սառը)։
Չոր Կ., մանրէազերծ թանզիֆը մի քանի տակ ծալել, ծածկել բամբակով, դնել վնասվածքի (այրվածք, վերք) վրա և կապել բինտով (տես Վիրակապ)։
Ավելի հաճախ կիրառում են տաքացնող Կ.։ Մի քանի տակ ծալած թանզիֆը կամ գործվածքը թրջել սենյակի ջերմաստիճանի ջրով, լավ քամել և դնել ցավացող տեղին, վրայից դնել գործվածքից ավելի մեծ չափի մոմլաթի կամ մոմաթղթի կտոր, այնուհետև ծածկել ավելի մեծ չափի բամբակի շերտով և բինտով ամուր կապել այնպես, որ Կ. չշարժվի և միևնույն ժամանակ չնեղի հիվանդին։ Տաքացնող Կ. ունի հակաբորբոքային ազդեցություն, առաջացնում է արյունատար անոթների երկարատև լայնացում՝ մեծացնելով արյան հոսքը դեպի մարմնի համապատասխան մասը։ Ավելի լավ է Կ. անել քնելուց առաջ և պահել մինչև առավոտ (10-12 ժամ)։ Կ. հանելիս գործվածքը պետք է դեռ տաք և խոնավ լինի։ Տաքացնող Կ-ի ազդեցությունն ուժեղացնելու համար կարելի է ջեռակ դնել, իսկ գործվածքը թրջել ոչ թե ջրով, այլ օղիով կամ ջրով բացած գինու սպիրտով (1:1 հարաբերությամբ)։
Դեղորայքով Կ. նույն տաքացնող Կ. է, որի ազդեցությունն ուժեղացնելու համար, բժշկի խորհրդով, ջրին ավելացնում են տարբեր դեղորայքային նյութեր, օրինակ, սոդա (1 թեյի գդալ 1 բաժակ ջրին), բորաքսաջուր (1 ճաշի գդալ 1 բաժակ ջրին)։
Տաք Կ. ունի ցավազրկող, հակաբորբոքային ազդեցություն։ Այն նշանակում են տեղային տաքացման համար, մկանային ցավերի, հոդացավերի և այլ դեպքերում։ Գործվածքը պետք է թրջել տաք ջրով (60-70 °C) և փոխել ամեն 5-10 րոպեն մեկ։ Տաք Կ. դնում են այնպես, ինչպես տաքացնողը։
Սառը Կ. կիրառում են վնասվածքների և արյունահոսությունների դեպքում։ Սառը Կ. ունի ցավազրկող ազդեցություն, պակասեցնում է արյան հոսքը դեպի մարմնի վնասված մասը։ Մի քանի տակ ծալած գործվածքի կտորը պետք է թրջել սառը ջրով (ցանկալի է սառցախառը), թեթևակի քամել և 2-3 րոպե պահել ցավացող հատվածի վրա։ Այս գործողությունը կրկնել մի քանի անգամ։
Կ-ի սխալ կիրառումը ոչ միայն դրական արդյունք չի տալիս, այլև կարող է ունենալ անցանկալի հետևանքներ։
