Էջ:Տնային տնտեսության հանրագիտարան (Household encyclopedia in Armenian).djvu/456

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

Շրջելը հեշտացնելու համար զոլակի ծայրը կարում են ձագարաձև, ծայրի ավելորդ մասը կտրում, իսկ եզրերինը թողնում, որ քուղը ձիգ ստացվի։

Կարած զոլակը շրջում են երկտակ թելած ասեղով (նկ. 4, ա)։ Քուղը բաժանում են հավասար մասերի, հաշվի առնելով կոճակի չափը և կարաբաժինը, Մ-ի ձև տալով կարում հագուստի շիտակ երեսից, վրան զոլակակտոր թերակարում՝ համատեղելով կտրած եզրերը, և թակալում (եզրից 0,7 սմ դեպի ներս)։ Զոլակը շուռ են տալիս շրջոնքի կողմը, եզրն ամրացնում գաղտնակարով կամ թակալակարով։ Երբեմն Մ. կարում են առանց քուղը կտրելու, պարզապես երկու ծայրերն ամրակարում են, իսկ մնացած մասն ամրացնում մերակատեղի գծով՝ ըստ կոճակների չափի (նկ. 4, բ)։

Կա Մ-ի ձևավորման մեկ այլ եղանակ. Մ. թերակարում են մերակատեղի գծով, գործվածքի եզրը վրա են բերում, ծալում և թակալում (նկ. 4, գ)։

Օդային Մ. (նկ. 5) փոքր չափի կոճակների և կեռերի համար են (մետաղե Մ-ի փոխարեն)։ Հագուստի շիտակ երեսից մի քանի տակ բամբակե թել են ամրացնում (կոճակի տրամագծին կամ մետաղե Մ-ի երկարությանը համապատասխան), ապա փաթաթում կամ օղակարով շրջակարում հարմար գույնի մետաքսաթելով և ծայրն ամրակարում։

Երիզված Մ. կանացի և մանկական հագուստի համար են։ Մ-ի շրջանակը նշագծում են շիտակ երեսից առաջամասի միջնագծից 0,3 սմ դեպի լանջեզրը, ապա հակառակ ուղղությամբ երկու զույգ փոխուղղահայաց գծերով նշում Ս-ի չափը։

Շրջանակի երկարությունն ստանում են կոճակի տրամագծին 0,3 սմ գումարելով, լայնությունը 0,6-0,8 սմ է (ըստ հագուստի բնույթի և գործվածքի հաստության)։ Մ. երիզում են գործվածքից կամ կաշվից կտրած մեկ կամ երկու զոլակներով։ Շրջանակի կես լայնության հեռավորությամբ վերևից և ներքևից զուգահեռ կարեր են անում (նկ. 6, ա)։ Յուրաքանչյուր մերակի համար պատրաստում են մերակից 2 սմ երկար և 3 սմ լայնության 2 զոլակ, երկտակում հակառակ երեսը դեպի ներս և արդուկում։ Զոլակները դնում են հագուստի շիտակ երեսին և զուգահեռ նշագծերով թերակարում (նկ. 6, բ), ապա շրջոնքի կողմից թակալում շրջանակի երկար կողմերին մինչև անկյունները։ Շրջանակի երկար առանցքով կտրվածք են անում (0,5-0,7 սմ ծայրերին չհասնելով) և ծայրերը եռանկյունաձև կտրում՝ 0,1 սմ կարերին չհասնելով (նկ. 6, գ)։ Շրջանակի ճեղքը շրջակարում են մետաքսաթելով, զոլակները ճեղքի միջով դուրս բերում շրջոնքի կողմը (նկ. 6, ղ), Մ. շտկում են, թերակարում, երիզները միացնում խաչկարով (նկ. 6, ե)։ Եռանկյունաձև կտրվածքները շրջոնքի կողմից ձեռքով կամ մեքենայով ամրացնում են զոլակին (նկ. 6, զ)։ Մ. արդուկում են հակառակ երեսից, զոլակների ծայրերը հավասարեցնում, լանջատակի կտորը Մ-ի մասում կտրում, եզրերը ներս ծալում և գաղտնակարով ամրացնում զոլակին (հագուստի հիմնական գործվածքը կարի մեջ չառնելով)։

Մ. կարելի է երիզել նաև մեկ զոլակով, որը պետք է լինի Մ-ի շրջանակից 2 սմ երկար և ունենա 5-6 սմ լայնություն։ Զոլակը շիտակ կողմով դնում են շրջանակի վրա հագուստի շիտակ երեսից (նկ. 6, է)։ Համատեղելով շրջանակի և զոլակի առանցքները՝ վերջինս թերակարով ամրացնում են գործվածքին (նկ. 6, ը), ապա շրջոնքի կողմից թակալում շրջանակին։ Այնուհետև շրջոնքի կողմից շրջանակի առանցքի երկարությամբ կտրվածք են անում (0,5-0,7 սմ ծայրերին չհասնելով) և ծայրերը եռանկյունաձև կտրում (նկ. 6, գ)։

Շրջանակի ճեղքը շրջակարում են մետաքսաթելով, զոլակը ճեղքի միջով դուրս բերում շրջոնքի կողմը, Մ. շտկում, շիտակ երեսից թողնում շրջանակի կես լայնության 2 հավասար երիզներ։ Ծայրերը թերակարում են և շրջոնքի կողմից միացնում, իսկ շիտակ երեսից երիզներն ամրացնում են խաչկարով։ Եռանկյունաձև կտրվածքները շրջոնքի կողմից զոլակին են ամրացնում ձեռքով կամ մեքենայով։ Մ. արդուկում են հակառակ երեսից։ Զոլակի ծայրերը հավասարեցնում են, լանջատակի կտորը Մ-ի մասում կտրում, եզրերը ներս ծալում և գաղտնակարով ամրացնում զոլակին (հագուստի հիմնական գործվածքը կարի մեջ չառնելով)։

ՄՈԴԵԼԱՎՈՐՈՒՄ տեխնիկական, ըստ պատրաստի մոդելի կամ դրա գրաֆիկական պատկերի հագուստի ձևվածքի մշակում։ Բլուզի (թիկնամաս, առաջամաս, թևք), կիսաշրջազգեստի (առաջամաս, հետնամաս), տաբատի (առաջամաս, հետնամաս) ձևվածքների հիման վրա կարելի է մշակել հագուստի այլ ձևեր։

Բլուզ. թիկնամասի և առաջամասի վերին սեղմոնի տեղափոխում. թիկնամասի սեղմոնը (նկ. 1) տեղափոխում են թիակի կենտրոնի (Թկ) նկատմամբ։ Թիկնամասի ձևվածքի վրա նշում են տեղափոխման ուղղությունը, վերին սեղմոնը փակում քորոցներով կամ ձևվածքն անցկացնում թղթի վրա, քորոցով նշում Թկ-ն, ձևվածքը շրջում սեղմոնի բացվածքի չափով, նշում սեղմոնի նոր ուղղությունը և հավասարեցնում ծայրերը։ Առաջամասի սեղմոնը (նկ. 2) տեղափոխում են նույն կերպ կրծքի կենտրոնի (Կկ) նկատմամբ։

Բոլոր տեսակի սեղմոնները տեղափոխում են վերը նկարագրված եղանակով՝ փոխելով միայն պտտման կենտրոնները։

Դարսեր (նկ. 3). դետալի վրա նշում են ենթադրվող դարսի գիծը, կտրում ձևվածքը և դետալները միմյանց զուգահեռ հեռացնում։ Այդ դետալների միջև եղած հեռավորության կեսը դարսի խորությունն է։ Եթե սեղմոնների կենտրոնները