սելջուկ ամիրային։
Երկու տարի անց(1145–1146թթ.) Չոլին կրկին գալիս է Խաչենի վրա, բայց այս անգամ չկարողանալով գրավել բերդերը, բավարարվում է անպաշտպան բնակավայրերի թալանով ու եկեղեցիների ավերումով։ Այրվում է նաև Դադի վանքը240։ Արշավանքները դեպի Արցախ և Սյունիք ավելի սաստկացան, երբ 12-րդ դարի կեսին Գանձակի կուսակալությանը տիրացավ Ատրպատականի Ելտկուզյան կամ Փահլավանյան տոհմը։
Սյունյաց Գրիգոր թագավորը, որ արու ժառանգներ չուներ, իր դստերը՝ Կատային ամուսնացնում է Խաչենի Հասան Գեռաքարեցի իշխանի հետ և նրան դարձնում թագաժառանգ241։ Վերջինս փորձում էր համագործակցել վրացիների հետ և փրկել թագավորությունը։ Սակայն օրավուր աճող ճնշմանը անհնարին էր դիմակայել։ 1170թ. սելջուկները պաշարեցին թագավորության վերջին հենակետը՝ Բաղաբերդը։ Չնայած դիմադրությանը, Բաղաբերդի վիճակը դարձավ օրհասական։ Հասան Գեղաքարեցին ստիպված իր ընտանիքի հետ գիշերով հեռանում է Խաչեն՝ դեպի իր հայրենական կալվածքը։ Դրանից շատ չանցած սելջուկները խաբեությամբ տիրացան բերդին և հիմնավեր արին։ Բերդում պահվում էին մեծարժեք իրեր, մեծ թվով սրբություններ, եկեղեցական թանկարժեք սպասներ, մասնավորապես Տաթևի եպիսկոպոսական աթոռի մասունքները, ոսկե և արծաթե գոհարազարդ իրերը և շուրջ 10000-ի հասնող ձեռագրեր242, մոտավորապես այնքան, որքան այսօր պահվում է Մատենադարանում։ Կողոպտվեց ողջ հարստությունը և ոչնչացվեց վերոհիշյալ ձեռագրերի մեծագույն մասը։
Սյունյաց թագավորության անկումից հետո մնաց Խաչենի իշխանությունը։ Այս ժամանակաշրջանում այն արդեն վերջնականապես բաժանված էր երեք ճյուղերի, որոնցից մեկի իշխանանիստն էր Խոխանաբերդը՝ Գանձասարի վանքի մոտ, մյուսինը՝ Հաթերք ամրոցը Թարթառի ձախ ափին, երրորդինը՝ Հանդաբերդը Ծար գավառում։ Նման քաղաքական կացություն էր տիրում Արցախում, երբ Զաքարյանները հայ-վրացական զորքերի գլուխ անցած սկսեցին ազատագրել Հայաստանի հյուսիս-արևելյան նահանգները։