Անտիկ աշխարհի մայրամուտին ձևավորվող քրիստոնեությունը 1-2-րդ դարերում բավական տարածվել է արևելյան երկրներում։ Հռոմեական կայսրության արևելյան նահանգներում՝ Ասորիքում, Պաղեստինում, Կապադովկիայում հիմնավորվելով այդ ուսմունքը տարբեր ձևերով թափանցում էր Հայաստան։
Մ.թ. 34թ. Եդեսիա է գալիս Քրիստոսի 12 առաքյալներից մեկը Թադեոս անունով (Ադդէ)105։ Այստեղից քարոզչական նպատակներով Հայաստան է գալիս, ենթարկվում հալածանքների և նահատակվում Արտազ գավառում։ Իսկ Բարդուղիմեոս առաքյալի քարոզչության կենտրոնը եղել է Անձևացոց գավառը։ Ըստ ավանդության նա քարոզել է նաև Հայաստանի այլ կողմերում՝ Գողթնում, Աղբակ գավառում, ուր և նահատակվել է։ Ստեփանոս Օրբելյանի վկայությամբ Բարդուղիմեոսը Սյունիքում հաստատում է եպիսկոպոսական աթոռ106։
Մ.Կաղանկատվացու հավաստմամբ Թադևոսին բաժին էր ընկել Հայաստանի մի մասը՝ քրիստոնեություն էր տարածում արևելյան կողմերում, այնուհետև «եկավ հռչակվելու արժանի մարտնչողը և երիցս երանելի Գրիգորիսը»107։
Թադևոսի նահատակությունից հետո կիսատ գործը շարունակեցին նրա աշակերտները, որոնցից մեկը՝ Եղիշեն, Երուսաղեմի առաջին հայրապետ Սուրբ Հակոբից ձեռնադրություն ստանալով, քրիստոնեություն է տարածել Արցախում և Ուտիքում։ Նա Ուտիքի և Արցախի սահմանագլխին, Գիս վայրում կառուցել է եկեղեցի։ Քրիստոնեական հավատի հակառակորդները Զերգունի դաշտում Հոմենք