9. ԳՅՈԻՂՎԱՐՉՈԻԹՅԱՆ
Հոկտեմբեր 25-ից մինչև նոյեմբ. 2֊ը շրջեք եմ Սիսիանի շրջանում․ եղել եմ հետևյալ գյուղերում՝ Բազարչայ, Անգեղակոթ, Բռնակոթ, Ուզ, Ղարաքիլիսե, Ախլաթյան, Վաղուդի, Դարաբաս, Շնաթաղ և Լոր։ Այդ գյուղերը բնորոշ են իրենց շրջանի համար։
Վերոհիշյալ բոլոր գյուղերում ունեցել եմ զրույցներ։ Ծանոթացել եմ գյուղատնտեսական կարիքներին։ Կատարել եմ գյուղատնտեսական ուսումնասիրություն, որի հիմք ընդունել եմ „Бланк поселенного агрономическ<ого> исследования по 1913 г*. Այդ բլանկը ես ենթարկել եմ փոփոխության և որոշ լրացումներ եմ արել։ Ստացած տեղեկությունները ցույց են տալիս շրջանի գյուղատնտեսական կարիքները՝ որից ընտրված են մի քանի ամենահրատապ խնդիրներ, որ պիտի կատարել շտապ և առաջին հերթին․
- 1. Բազարչայի պանրագործարանի վերականգնում. Սիսիանի վարկ<ային> ընկերությունը այդ նպատակի համար ստացել է որոշ գումար: Ես նրանց հետ կապ եմ հաստատել միասին աշխատելու համար Սիսիանի շրջանում։
- 2. Երկու գւուղում կազմակերպել համայնական ցուլերի պահպանման գործը. Գյուղերում դեպքեր կան, որ տեղական լավ ցուլը ծախում են կամ մորթում և կամ թե կրտում՝ լծկանի համար։ Հենց այդ նոր վարկ<ային> ընկերության կամ գյուղի կոոպերատիվի միջոցով պիտի կազմակերպել այդ։ Արդյունքի մասին կհաղորդեմ առանձին։
- 3. Խուտաբույսերի սերմերի տարածում և նորերի գնում. Այս աշխատանքը արդեն սկսված է. այդ մասին ես դիմել եմ գյուղվարչության առանձին գրությամբ։ Բացի խոտաբույսերի սերմերի տարածումից հարկավոր է շրջանիս համար նաև բանջարանոցի սերմեր։
- 4. Գորիսում կազմակերպել մի փոքրիկ ցուցադաշտ, թեկուզ մի քիչ թերի, բայց առաջին փորձը անել անպատճառ։ Ցուցադաշտի հողը հարմար է, ջոկված է, վարված. ինձ հետ բերած Հրաշալի ցորենից մի քիչ ցանելու եմ և այդտեղ։ Այդ ցորենը սպառել եմ համարյա բոլոր համապատասխան գյուղերում:
Առայժմ մոտ ժամանակի համար այս խնդիրներն է առաջադրված։ Գործադրումը կախված է և բյուջեից, որ դեռ չի հաստատված։
