ները նույնպես, երեսներին ալյուր քսել, շրջապատվել փառաշներով, որոնք նույնպես ծաղրական շորեր էին հագել։ Ամեն անցնողի կանչում էր խանը և մի բանում մեղադրելով, նրանից տուգանք էր առնում։ Այս խաներից ամենից նշանավորը Մանուկխանն էր։
Մեր իմաստուն մանուկին խան էին շինել, և նա դատաստան
էր անում ոչ ծաղրածությամբ, այլ բոլորովին լուրջ կերպով։ Բոլոր
մեծ ու փոքր մնացել էին հիացած, տեսնելով որ մի տասներկու
տարեկան պատանի մարդկանց սրտի խորքերն է թափանցում,
նրանց վատ արասքները երեսներին զարկում և հրամայում
իր փառաշներին, որ ծեծեն անխնա և որոշած տուգանքն
առնեն: Բայց և շատերին, որոնք ղրկված էին, խեղճ էին և թշվառ,
նրանց է, կանչում եր. մխիթարում, խրատում և հավաքած
տուգանքներից մի բան տալիս, որ տանեն իրանց պակասությունը
հոգան։
Հենց այս միջոցին Մանուկ-խանը նկատեց, որ մի մարդ
երեսի գույնը նետած՝ անց է կենում շտապ-շտապ, բռունցքը սղմելով
և պռոշները կծոտելով, իսկույն հրամայեց իր փառաշներին,
որ բռնեն այն մարդին։ Մարդին բռնեցին և բերին Մանուկխանի
առաջը կանգնեցրին: Այս մարդր Ավագ վաճառականն
էր։
— Ի՞նչ մարդ ես դու և ո՞ւր ես գնում այդպես կատաղած,–
հարցրեց Մանուկ-խանը։
Վաճառականը տեսնելով, որ սա հանաք չի անում և պատրաստ
է մինչև անգամ ծեծել տալու, ասաց.
— Խա՞ն, գլխիդ, արևիդ մատաղ, ես մի գանգատ ունիմ, արդար
դատաստան արա։ Այսինչ ժամանակ այսինչ մարդու ձեռքով
ես Բաղդատիր մի հրաշալի գոհար ուղարկեցի իմ կնոջ համար։
Երեկ երեկոյին եկա և իմացա, որ մարդը իմ ամանաթս տեղ
չի հասցրել։ Այսօր գնացի իրան ասացի. նա թե՝ ես տվել եմ
կնոջդ, նա որ շռայլ լինի և վատնե, ես ի՞նչ մեղավոր եմ։ Եվ
սկսեց կնոջս վրա վատ-վատ բաներ խոսել։ Գնացի թագավորին
գանգատվեցի, թագավորը կանչեց նրան, նա էլ իր հետ երոք
վկա բերավ, որոնք միասերտն հաստատեցին, որ մարդն իմ
գոհարը տվել է կնոջս։ Ի՞նչ է մնում ինձ անել այժմ, թե ոչ մահու
չափ պատմել կնոջս. Ահա և այն մարդիկը, որոնք անցնամ
են։
