Էջ:Ghazaros Aghayan, Collected works, vol. 1 (Ղազարոս Աղայան, Երկերի ժողովածու, հատոր 1-ին).djvu/411

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

Դատավորը խենթի տեղ է դնում մարդին և ծիծաղելով հեռանում է։ Մարդի խելքն էլ է հեռանում և ցելի մի կողմը նստում։ Մարդը ծեծում է գլուխն ու ասում. հիմա ի՞նչ անեմ, ինչպես անեմ, այս անիծած ոսկիքն ո՞ւր տանեմ, որտե՞ղ պահեմ։ Վերջը գուգումը փաթաթում է հացի մեզարումը և շալակում, գնում տուն և ասում կնկանը.

— Ա՛յ կնիկ, եզնիքը կապոտիր, խոտ տուր, արորը տար ներս, ես պիտի երթամ դատավորի մոտ, բան ունիմ։

Կնիկը տեսնում է, որ մեզարը մարդի շալակին է և մեջումն էլ բան կա, բայց վայր չի դնում, մտածում է, որ մի նոր բան պիտի լինի, ասում է մարդին.

— Եզները կապելն իմ ի՞նչ գործն է, ի՞նչ կա այդպես շտապելու, դատավորը հո չի փախչում, բեռդ ցած դիր, եզներդ տեղավորիր, հետո ուր ուզում ես՝ գնա:

Մարդը ցած է դնում բեռը, եզները ներս է անում և մինչև կապոտելն ու դուրս գալը՝ կնիկը մեզարը բաց է անում, գուգումով ոսկին վերցնում է, նրա չափին մի քար է դնում մեզարումը։ Մարդը վերցնում է մեզարը և տանում դնում դատավորի առջևը և ասում.— Առ այս, քեզ ընծա եմ բերել։ Բաց են անում տեսնում — քա՜ր․․․ Մարդն էլ է զարմանում։ Դատավորը բարկանում է և մարդին բանտարկելով՝ վրան հսկելու համար երկու պահապան է դնում, որ տեսնեն ինչ է անում և ի՞նչ խոսում, և գան իմաց տան։

Մարդն ինչ որ մտքումն ասում է, նույն մտքով ձեռքերն էլ շարժում.— գուգումն այսքան էր, բերանն այսքան, փորն այսքան, տակն այսքան, ու մեջի ոսկիքը այսքան։

Նայողները պատմում են դատավորին, թե երկու ձեռքով բան է չափում, բայց ոչինչ չի խոսում։— Կանչեցեք,— ասում է դատավորը։

Մարդին կանչում են և դատավորը հարցնում է նրան, թե ինչ բան էիր չափում ձեռներովդ։ Մարդի խելքը գլուխն է գալիս, և պատասխան է տալիս, թե՝ «Ես քեզ էի չափում և ասում՝ քո գլուխն այսքան է, քո վիզն այսքան, քո փորն այսքան, քո մորուքն այսքան, ու ասում էի, թե արդյոք դու ես մե՞ծ, թե՞ մեր այծը»։

Սաստիկ բարկանում է դատավորը և հրամայում է, որ տանեն