ԾԻԾԱՂ ԵՎ ԿԵՐԲԵՐՈՍ
— Ի՞նչ լուր բերիր ինձ դժոխքեն, սիրելիդ իմ Կերբերոս, գործերն ինչպե՞ս են հոն։
— Գործերն գոհացուցիչ վիճակի մեջ են։
— Քաղաքական խնդիրներ կան։
— Քաղաքական խնդիր բնավ չկա հոն, որովհետև ազգի և կրոնի խտրություն չկա, ամենքը սիրով կապրին իրարու հետ։
— Գրականությունն ի՞նչ վիճակի մեջ է։
— Օր ըստ օրե կը զարգանա, որովհետև հետզհետե նոր գրագետներ կուգան։
— Գոնե դժոխքի գրագետներն հարուստ են, թուղթի, գրիչի և մելանի ստակ ճարելու համար փոխառության չե՞ն դիմեր։
— Գրագետներն ամեն տեղ և միշտ աղքատ են և իրենց աղքատությանը համար է, որ չեն կրնար մեռնիլ և անմահ կը մնան։
— Չեմ հասկնար։
— Շատ պարզ է, դժոխք երթալու համար, ինչպես գիտեք, գետեն անցնելու է, և գետեն անցնելու համար նավակ մտնելու է, նավակ մտնելու համար ալ դրամ վճարելու է, բնականաբար ո՛վ որ չկրնար այս դրամը վճարել, չկրնար մեռնիլ և անմահ կը մնա։
— Իրա՞վ կըսեք:
— Իրողությունն կը պատմեմ, եթե կը հաճիք օր մը պատմեմ ձեզ մեռյալներու դժոխք երթալու պատմությունն, զոր գրած է Ղուկիանոս։ Մազ մնաց որ Մենիպպոս, որ ստակ չուներ, չպիտի կրնար դժոխք երթալ, եթե Հարսն բացառություն մտցնելով չընդուներ զայն Հուր նավակին մեջ։
— Զարմանալի է... ապրելու համար ստակ պետք է, մեռնելու համա՞ր ալ ստակ տալու է։
— Զարմանալու ի՞նչ կա, միթե հոս ալ անանկ չէ՞. ո՞ր աղքատը թաղված է ձրիաբար, միթե ամեն անգամ, որ մահ տեղի կունենա՝ սակարկություն չեն ըներ, քանի քանի անգամներ լսած եմ Թաղական Խորհրդե մոր կըսեր, «Այդ գումարով չենք կրնար թաղել, վնաս կընենք, ուրիշի մը թաղել
