1 9 0 1
«ՆՈՐԱՎԵՊ»ԻՆ ՇՈԻՐՋԸ
1901 թվին, մի հայագետ ամերիկուհի (օր. Վիվիեն Նորքինս) P Բյուրակնին ուղղած հարցումով խնդրում է ստուգաբանել «նորավեպ» բառը և ցույց տալ թե որքանով նա ճիշտ է հայերենի բառակազմության օրենքների տեսակետից։ Բյուրակնի հրավերով մի հոդված է գրում Կարապետ Ություճյանը և գտնում (ինչպես և Հովհ. Գաղանճյանը), որ այդ բառը հայոց լեզվի բառակազմության սկզբունքներին և կանոններին համաձայն չէ։ Մասիսի խմբագիր Տիգրան Արփիարյանը, ընդունելով Կ. Ություճյանի և Լ. Գազանճյանի հեղինակությունը լեզվի հարցերում, այլևս «ներելի» չի համարում տարակուսել, որ այդ բառը մեղանչում է մեր քերականական կանոնների դեմ, բայց շեշտում է բառի արդեն ընդունված և հանրացված (մասսայականացված) լինելու փաստը և կոչ է անում, որ որևէ մեկը ստանձնի այդ բառի պաշտպանությունը։ Զոհրապի սույն հդովածը այդ կոչի արձագանքն է։
1. Նորայր — խոսքը ականավոր բանասեր — հայագետ Նորայր Բյուզանդացո, (1845 — 1916) մասին է։
1902
ՀԻՍՈԻՆ ՏԱՐԻ ԱՌԱՋ
1. Նիկողոս Թյուլպենտճյանը (1841—1886) խմբագրել է Լրագիր օրաթերթը 1875—1880 թթ․, Հակոբ Պարոնյանը ծաղրել է, ինչպես շատերի, նույնպես և այս թերթի ֆրանսամոլությունը, անտեղի ֆրանսերեն բառեր գործածելու սերը, որ անում էին հաճախ օտար, ժողովրդին անմատչելի բառերի սիրահարները ավելի խորամիտ երևալու համար. Հանճարեղ երգիծաբանը իր Թատրոնի մեջ հրատարակել է այդ բառերի ցանկը՝ «Բառարան ի պետս Լրագրի» խորագրով, ընդգծելու համար այդ թեթևամտությունը։
