թին ։ «Լալա... անբա՜խտ Լալա»... բառերը շատ անգամ հնչվում եյին նրա շրթունքից, և կարծես այդ բառերի հետ դուրս եյին թռչում նրա սիրտը և հոգին:
Այդ յերիտասարդը Վարդանն եր։ Յերկար թափառումներից
հետո նա գտավ սիրած աղջկա գերեզմանը միայն։ Ել ի՞նչ եր
մնում նրան։Կյանքի ալեկոծությունների մեջ, նադադար մաքառելով
դժվարին անհաջողությունների դեմ, նա ուներ մի վառ և պայծառ
աստղ միայն,վորի վրա հառած եր նրա աչքը, վորը առանորդում
եր նրան դեպի փրկության նավահանգիստը։ Իսկ այժմ
այդ աստղը նույնպես հանդավ։ Ել ի՞նչ եր մնում։ — Մնում եր մի խորտակված
և վիրավոր սիրտ, վոի համար պակաս եր առողջարար
բալասան, վորի մի կաթիլը բժշկում եր բոլոր վերքերը։ Կորուստը
անփոխարինելի յեր։ Վարդանը յեբեք չեր սիրել։ Սառն և խստասիրտ
երիտասարդը քնքույշ զգացմունքներ չուներ։ Բայց Լալայի
սիրո առջև, փափուկ մոմի նման, հալվեցավ նրա բնավորության
կոշտությունը։ Լալայի սերը կախարդեց նրան։ Բայց ու՞ր եր այժմ
մխիթարիչ հրեշտակը։ — Այն հողադամրարանի տակ, վոր գրկել եր
ինքը,վոր թրջում եր իր արտասուքներով:-Այդ հողադամբարանի
տակ թաղված եր և անբախտ յերիտասարդի սիրտը։
Յերկար այնպես տանջվում եր, մորմոքում եր և անմխիթար
կսկիծների հետ մաքառում եր նա,մինչև մի տեսակ թմրություն,
վոր վոչ քուն եր և վոչ արթնություն, տիրեց նրա անդամներին։
Բորբոքված գլուխը ընկավ գերեզմանի վրա և աչքերը
փակվեցան ։
Նրա վառ յերևակայության մեջ այժմ սկսեցին ամբոխել խառնափնթոր
յերազներ։ Ինչե՞ր ասես ,չեր տեսնում նա։ Յերբեմն
սարսափելի դժոխային տեսիլներ սոսկում և արհավիրք եյին ազդում
նրան։ Իսկ յերբեմն գեդեցիկ, մխիթարական յերևույթներ
հրապուրում եյին նրան։ Կարծես դարերը մի քանի շրջան առաջ
եյին գնացել և նա տեսնում եր Հայաստանը, ավերակ և անապատ
դարձած Հայաստանը, այժմ բոլորովին կերպարանափոխված , բոլորովին
վերանորոգված։ Այդ ի՞նչ հրաշալի փոփոխություն եր։ Մի
թե կորած դրախտը կրկին վերադարձել եր այդ Հերկրի վրա։ Մի
թե կրկին տիրում եյին այն վոսկեղեն ժամանակները, երբ չարությունը
և անիրավությունը տակավին չեյին ապականել աստուծո
անմեղ աշխարհը։ Բայց վոչ, Վարդանի տեսածը այն դրախտը
չեր, վոր հիմնեց Յեհովան Հայաստանի գետերի ակունքի մոտ,
ուր մարդկային առաջին զույգը ապրում եր կատարյալ անմեղության
և կատարյալ տգիտության մեջ: Այդ այն դրախտը չեր, ուր
