նիան և ավելացնում է. «Պահելով զաստուածային Հաւատոն, պաղով ծայրին առլցևալք և հաստատուն տրմատովն միշտ դալարաբերք պտղարերք գտցուք ի գիտութեանս,—աստվածային հավատը պահելով՝ ծայրի պտղով (իմաստասերների ուսումով) տոլցված և տրմատովը (—հավատքով) հաստատուն մնալով միշտ գալարելով պտղաբեր կշինենք գիտության մեջ։— Ահա բնական գիտությամբ պարտպող գիտնականի սկզբունքը, որ ազատ կերպով արտահայտել է Անանիա Շիրակացին՝ սրված դավանաբանական վեճերի դարում, Այսու հանդերձ՝ նա բնականաբար իր գարի որդին է։ Հավատարիմ ժամանակակից քրիստոնեական հայացքներին և մասնավորապես Հայոց եկեղեցուն։ Բերենք այստեղ նրա երկերից մի կտոր․
«Ասեն արտաքինքն զրնակութիոնս կենղտնեաց յերկրի աստի և տենտի. և թե գոն ի ներքոյ երկրի մարդիկ և այլ կենդանիք, որք ընդդմոտունք են մեզ։ Որպես ճանճք զխնձորով պատեալք, նոյնպես և մարդիկ զերկրու, և յտմաոեալ պնդին ասելով եթե ոչ էին մեզ ընդդիմառունք ներքոյաբնակը, ճւմ արգեոք արեգակնդ աայր լոյս զկէս աւսւրն, յորժամ ստուերաւն զմեզ գիշերացուցանէ. զի յանգուտս արեգական ծախել զընթացս անհնար կ ասել։ Անմտութիւն մեծ և առաւել սխալանք թուին ինձ առ ի նոցանէ ասացեալք. զի թողում ասել զյանդիմանութիւն որ յասաոլաեային գրոց, բայց յորժամ մարդկային իմաստիւք հայեսցիս, յայտնապէս երևի անմտութիւն ճառից նոցա։ Զի թէ ասաէն իսկ յաշխարհի բաղում այն է՝ որ անրնակաց և անկենդանեաց տայ արեգակն լոյս քան որ բնաւորք են տեգից և յորսւմ գոն կենդանիք։ Որպես հիւոիսայինն ի սաոնամանեացն է անկենդանի։ Եւ կամ հարաւային երկիրն ի յալելորգ ջերմութենկն՝ ղոր այրեցական դօտին կոչեն, համ անապատն արևելից յորում և ի զեռնոց անգամ՝ ոչ երևին։ Բայց պարտ է մեզ գերկայանալ խորհրդոց իմոց պատմել ձեզ, որ ինչ յաղագս այսր եղե։
«Թեպետ և լսեի ի մարգարեից և ամենայն աստուածային գրոց, ի-վարդաետաց եկեղեցւոյ, եթե ոչ գո այլ ներքոյաընակք կենդանիք, սակայն ես հաւանեալ էի ընդդիմոաունս մեզ լինել։ Եւ այդ մի զիս իմոց խորհրդոցս զաստուածային բանսն ձևանալ համարեի։ Եւ այդ մի զիս եպերեք, սիրելիք, գիտէ ծածկադէտն, զի ոչ ստեմ։ Մինչդեռ էի յաղոթս առ առաւոտուն ի վկայարանի սրբոյն Եւգինեայ, և միտտք իմ յայս խորհուրդս ծփէին, քուն էառ զիս։ Եւ սեդնէի որպես թէ արեգակն ի ծագելն խոնարհեալ յերկիր իջանէր։ Եւ ես չառաջն ընթանայի և ի գիրկս ընդունէի զնա․ և նա էր պատանի ամուրուս, ոսկէգիսակ, և շրթունք բերանոյ նորա որպէս թե ոսկով լինէր օծեալ․ և ինքն սպիտակս և փայլունս զգեցեալ հանդերձ․ և լոյս սասաիկ ելանէր ի բերանոյն։ Եւ ես ասացի ընտ, եթէ ի վաղնջուց ցանկացեալ էի ի քէն լսել բան․ արդ աղէ պատմես ինձ, եթէ յորժամ ի մէնջ ծածկիս մւմ տաս լոյս․ գծն այլ կենդանիք ի ներքոյ երկրի՝ եթե ոչ։ Եւ նա ասէ՝ ոչ, այլ լերանց և ափափայից ձորոց և անձաւաց անկենդանեաս տամ լոյս։ Եվ իմ պատմեալ զայս վարդապետին իմում․ և նա ասէ ցիս՝ ընդէր ոչ հարցնաէրի զայգ։ Եւ նա եցոյց ինձ զճառո երանելույն Ամփիոլոքիոսի, որ մեկնէր զգիր։ Յովրայ, և ի խոսնատոն որ ասէ այսպէ․ «Զի՞նչ վայրք իցեն ուր ծածկեմ ես զարեգակն ի-»
