Էջ:Mkrtich Khrimian, Works (Խրիմյան Հայրիկ, Երկեր).djvu/114

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված է

Տեսա՞ր, Թոռնիկ, հացարար տանտիկին մինչեւ հաց լրացուց՝ հացին կէսն գնաց։

Այժմ դառնամ խօսիմ այս թորվան տան վերայ, զոր շատ դիւրին է բարեփոխեի կը տեսնա՞ս, թոնիր տան մէջտեղ շենուած է. առիք միայն մէկ երդիք կայ մուխ ելնելու համար, թէպէտ տան դուռը բաց լինելով մուխն անկից էլ դուրս կելնէ: Եթէ այս թորվան տեղը փոխենք եւ տան յարմար անկիւնի կողմն դնենք, էդ անկիւնի վերայ լայն պուհարիկ մի կապենք, եւ այս պուհարիկ շատ դիւրին կը լինի եթէ երկու սիւնեակներ տնկեն, կակուղ ուռենիով հիւսենք եւ միջոցներն յարդակալով ծեփենք, նմանապէս տանիքի վերայ եւս նոյն ուղղութեամբ պուհարիկ մի շինելով գոնէ կանգուն կէս բարձրութեամբ, տես դու էն ժամանակ մուխն ինչպէս վեր կը քաշուի եւ տուն բոլորովին ազատ կը մնայ ծուխէն։

Է՜, Թոռնիկ, դու ասա դատաստանով խօսիր, այս փոքր բարեփոխութեան համար ի՞նչ դժուարութիւն եւ ծախք կը լինի։ Բայց ինչո՞ւ չի մտածեր գիւղացին, չգիտե՞ս միթէ դու դորա պատճառ, ինչպէս շատ անգամ ասած եմ, դարձեալ նոյն կը կրկնեմ, գիր ու կարդալ չիգիտնալն է, գիրն ու դիրքն է, որ կը բանայ մարդոյն միտք եւ մտածել կը սորվեցնէ։

Սակայն դու մի զարմանար մի մեղադրեր անգիր գիւղացին, երթանք քաղաք, տես ահա բովանդակ վանեցւոց տանտուներ, որոց ամէնուն էլ թոնիր տան մէջտեղ շինած են, միայն մի տարբերութիւն կայ, որ քաղաքացւոց տանտուներ բաւական բարձր են, ոչ միայն առիքէն, այլեւ պատերէն շատ երդիսներ ունի, տան մուխ դիւրութեամբ դուրս կը քաշուի։ Բայց դարձեալ առիք սեւ ու մրջոտած է. եւ երբ անձրեւէն տան կաթիլ սկսի, կը տեսնաս որ սեւ կաթիլներով տան յատակ եւ փռուածքներ կապականէ։ Երբեմն եւս աւելի հին-հին տուներ գարնան միջոցին առանց անձրեւի մունջ կաթ կանեն՝ որ աւելի գէշ է, զի գետնի փռոցներ, թորվան ծածկոց եւ ընտանեաց հագուստներ առ հասարակ կը մրջոտին եւ որչա՞փ դժուարին է այդ մածուցիկ այս մրաներկ լաթի վրայէն հանել ու ջնջել։

Ուրեմն չասես, Թոռնիկ, թէ քաղքցին, որ կարդալ-գրել գիտէ, զարգացած է Պօլսոյ մայրաքաղաք տեսնելով, մաքրութեան օրինակ առած է, ի՞նչպէս դարձեալ չգիտէ բան մի մտածել ու բարեփոխել իւր տունն։ Եթէ այսպէս, ինը առաւելութիւն կայ