ՏՔՍՏԱՅԻՆ ՏԱՐԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
«Ընտանիք»
2 կանգուն։ 7 համաստեղութենեն։ 8 ինկող։ 13 տիրող։ 16 վերջալուսի։ 17 աոանձինն։ 18 արձագանք։ 19 որդին։
ՏԹՆԴ
1 պատրաստ։ 2 կանգուն։ 3 վերջալուսի։ 4 (բացակայում Է)։ 5 փայտակույտը։ 6 մ’է։ 7 համաստհղութենեն։ 8 ինկող։ 9 քաոսային։ 10 (բացակայում է)։ 11 դողում։ 12 (բացակայում Է)։ 14 (բացակայում Է)։ 15 քաոսն։ 16 վերջալուսի։ 18 արձագանք։ 20 հայր։
«Արևելք»
3 վերջալուսի։ 4 (բացակայում է)։ 7 համաստեղութենեն։ 8 ինկող։ 9 քաոսային։ 10 (բացակայում է)։ 15 քաոսն։ 16 վերջալուսի։ 17 առանձին։ 18 արձագանք։ 20 հայր։
Ընդօրինակություն (ՄՄ)
8 ինկող։ 16 վերջալույսին։ 17 աոանձինն։
1) ...մարդկային հեղափոխական հրաբուխին բոլորտիքը... Ես կ’ուզեմ այն հեղափոխական հրաբուխեն— 1893-ի հրատարակությունում «հեղափոխական» բառը բաց Է թողնվել գրաքննական նկատառումներով, մինչ դեռ «Ընտանիք»֊ի և «Արևելք»֊ի տեքստերում պահպանվել Է։ Դրա պատճառն այն է, որ (ինչպես հաստատում Է Ա. Արփիարյանը) մինչև 1888 թվականը հայ մամուլը գրաքննության չի ենթարկվել, խստությունները տարածվել են միայն գրքերի վրա («Պատմություն ԺԹ դարու Թուրքիո հայոց գրականության», Գահիրե, 1943/44, Էջ 76)։
2) ...նշանավոր առթիվ մը, համակրական տեսակցության մը պատիվը ինձ տալե զատ, երջանկության մ’ալ ներշնչած է.․․ «Ձոն առ Հայրիկն Խրիմյան․․․» («Ի Պատրիարքական Ընտրություն Ամեն. Հայրիկի») բանաստեղծությունը գրավել էր Նարպեյի ուշադրությունը։ Նարպեյը Դուրյանին հրավիրել էր իր տուն, խոստացել աշխատանք գտնել ու հրատարակել տաղերը։
3) ...ահա առիթը ինձ կը ներկայի— Ակնարկը վերաբերում է Դուրյանի տաղերը տպագրելու Նարպեյի 1869-ին տված խոստմանը։ Դուրյանը այս նամակը գրելուց հետո մի քանի անգամ եղել է Նարպեյի մոտ, բայց
