Մելիք-Րովշանն իր նախորդների նման բարեկամ չմնաց Շուշի բերդի խաներին և մասնակցում էր ռուսաց կռիվներին խաների դեմ։ Գանձակի պաշարման ժամանակ նա իր խումբով գտնվում էր իշ. Ցիցիանովի բանակի մեջ, և քաջությամբ կռվում էր Ջավադ—խանի դեմ, որի հետ ունեցած թշնամությունը, թե Մելիք—Ռուստամի սպանման պատճառով և թե առաջ, մեր ընթերցողներին հայտնի է:
Երր իշ. Ցիցիանովը գրավեց Գանձակը, Մելիք—Րովշանը թողեց Ջրաբերդը և իր ընտանիքով տեղափոխվեցավ այդ քաղաքը, վայելում էր իշ. Ցիցիանովի առանձին համակրությունը։
Այնուհետև նա շատ ծառայություններ արեց ռուսաց զորքերին, թե նյութապես և թե իր քաջ ձիավորների խումբերով օգնելով նրանց։ Երբ պոլկովնիկ Կարյագինը, Շուշի բերդի մոտ ջարդվելով պարսից բազմաթիվ զորքերից, փախավ և ամրացավ Շահբուլաղի բերդի մեջ[1] այստեղ նրա հրամանատարության ներքո հանձնված պարսից զորքերով, անպատճառ կոչնչանար քաղցածությունից, եթե Մելիք—Րովշանը նրանց օգնություն չհասցներ։ Նա իր ձիավորների խումբով պատռեց, անցավ պարսից զորքերի միջով, և Կայրագինի զորագնդին ուտեստի պաշար հասցրեց։
Այդ բոլորը այն աստիճան հռչակեցին Մելիք—Րովշանի անունը, որ ռուսները կամենում էին ուղարկել նրան իր ձիավորների հետ դեպի Կարսի կողմերը տաճկաց սահմանների վրա: Երբ նա պատրաստվել էր գնալու, մի գիշեր Գանձակի կամուրջից անցնելու միջոցին, անհայտ ձեռից հրացանի մի գնդակ արձակվեցավ, և նա մեջքից վերք ստացավ:
Մելիք—Րովշանը ոչ ոքի վրա չէր կարող կասկածել, բացի Մելիք—Մեջլումի որդի փոքր Մելիք—Աթամից, որ այդ ժամանակ Գանձակումն էր գտնվում: Հին տոհմային թշնամությունը նորից գրգռվեցավ երկու ոխերիմ ընտանիքների մեջ, որոնք, որպես տեսանք մեր պատմության ընթացքում, շատ չարիքներ էին գործել միմիյանց դեմ: Մելիք—Րովշանը գանգատվեց և Գանձակի ռուս բերդապահը կալանավորեց փոքր Մելիք—Աթամին: Բայց երբ ոչինչ չհաստատվեցավ, մի քանի օրից հետո Մելիք—Աթամին արձակեցին: Այդ սաստիկ վիրավորեց Մելիք—Րովշանին, և նա բողոքեց ռուսաց բարձր կառավարությանը բերդապահի դեմ: Վերջինս սատիկ
- ↑ Շահ—բուլաղի բերդը մի ամայի բերդ էր այդ ժամանակ, կառուցած Թաոնագյուրտի(Տիգրանակերտի) հին ավերակների վրա: Այդ բերդը շատ մոտ է Շուշի բերդին:
