րունու բնավորության թերությունները, Րաֆֆին տեղն ու տեղը ավելացե ուժ է, որ ինքը »նրա գործունեությունը միշտ ազնիվ և օգտավետ է համարել», հարգոսք է նրան ե այչն։
Րաֆֆին մեկ աո մեկ թվում է իր ձեռնարկած բոլոր միջոցառումները, որոնց նպատակն է եղել ԴՈէՐս Հանել «Մշակը» * անկյալ գրությունից», բայց նրա բոլոր ջանքերը ապարդյուն են անցել, որովհետև գործին միջամտել է Արծրունու կինը' Մարիամ Աղամալյանր։
Արծրունու և Րաֆֆու միջև ծագած անախորժությունները վերջինիս հանգեցնում է սեփական ամսագիր ունենալու անհրաժեշտությանը* «Հրապարակ սխոսությունը,— գրում է Րաֆֆին իր բարեկամին— ... ինձ համար մի կենսական պահանջ է դարձել»» Նրան ցավ էր պատճառում, որ ուրիշներն ամեն կեղտոտություններ դուրս են թափում, իսկ ինքը ստիպված է լոլո ականատես չիներ:
Նամակն առաջին անգամ հրապարակվել է «Արարատ» ամսագրում։ Երկրորդ անգամ լույս է տեսել «Հայաստանի կոոպերացիա» երկշաբաթաթերթում, ինչպես նաև տեղ է գտել Րաֆֆի аԳրականության մասին» ժողովածվում (էջ 301)։
Արտատպված է Հայաստանի կոոպերացիայից», 1920 թ,, М 17, էջ 711»
63. քԱԵԼՔՈՆ ՓԱՆՅԱՆԻՆ]
Հունիսի 21-ին գրած այս նամակից երևում է, որ Րաֆֆսւ և Արծրունոլ հարաբերությունների մեջ էական փոփոխություն տեղի չէր ոլնեցեչ (Րաֆֆս
Արծրունու հարաբերությունների մասին տե՛ս M 60—62-րդ նամակները )» Արծրունին զբաղված էր իր ժառանգական կալվածքի հարցով, որը վրաց բանակի կողմից 400 հազար ռուբլի պարտքի դիմաց դրված էր աճուրդի» Րաֆֆին սպասում էր, որ Արծրունուն պատկանող տնտեսության վիճակը պարզվի, որից հետո նա, ինչպես հաղորդում է Փանյանին գրած նամակում, պետք է առաջաբկեր իր բարեկամական ծառայությունը»
«արդեն կազմել եմ երիտասարդների մի իւամթ, օր «Աշակլւ» ւյեր աոնենքն շարունակենք Տրատարակել» ասելով Րաֆֆին նկատի ուներ Գաբրիել Միրգսյանին, Ներսես Արելյանին և իրեն» Այս երեքով Արծրունու արտասահման գնալուց հետո պետք է շարունակեին Ж Մշակի» հրատարակությունը, տարեկան մի որոշակի գումար ուղարկելով նրան»:
Նամակն աոաջին անգամ հրապարակվել է «Արարատ» ամսագրում։
Արտատպված է նույն ամսագրից, 1913 թ., J6 6—7, էջ Տ77*
64. (ՄԵԼՔՈՆ ՓԱՆՅԱՆԻՆ]
Այս և Փանյանին գրած նախորդ նամակի միջև ընկած ժամանակամիջոցում
Արծրունին կորցնում է իր ժառանգական կալվածքը, որի պատճառով էչ հույի»ի 11-ից դադարում է Մշակի» հրատարակությանը»;
Նախորդ նամակում մենք տեսանք, որ Րաֆֆին իր պատրաստակամությունն էր հայտնում գնալ իր բարեկամական ձեռքբ մեկնել Արծրունուն» Րաֆֆին »/պես էյ անում է, ինքր' Ներսես Աբելյանր և Գաբրիել Միրզոյանը, որոջում են 1885 թվականի սկզբից շարունակել жՄշակի» Հրատարակությունը յուրաքանչյուր ամիս Արծրունուն ուղարկեք 100 ռուբլի փող» նամակի հետգրությունում Րաֆֆին Փանյանին հաղորդում է 1884 թվականի Ջեյթո,նո,մ բռնկած ապստամբության մասին, որը գլխավորում էր Փապիկ իշխանը»
