Էջ:Raffi, Collected works, vol. 4 (Րաֆֆի, Երկերի ժողովածու, հատոր 4-րդ).djvu/334

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

Ահա ծագեց կարմիր արև,
Տաք և պայծառ է օրը,
Դե′, քաշեցե′ք, սիրուն եզներ,
Հառա՜ջ տարե′ք արորը։

Վարը վարենք, ակոս փորենք,
Խո՜ր ակոսներ հողի մեջ,
Սերմը ցանենք, որ հունձ հնձենք,
Ցորյան դիզենք կալի մեջ։

Կգա ձմեռ — մենք վախ չունենք․—
Ուրա՜խ կանցնի մեր օրը,
Ուտելու միշտ պաշար ունենք,
Լի և կուշտ է մեր փորը։

Դե′, քաշեցեք, սիրուն եզներ,
Շուտով վարենք արտերը,
Թող չասեն մեր դրացիքը՝
Ծույլ են Հասոյի եզները։


Երգողը Հասոն էր, որ ինչ-որ հեռու վարում էր իր արտը։ Ես մոտեցա նրան և տեղային սովորության հարմար ասեցի․

— Բարի հաջողություն։

Նա ընդունեց իմ ողջույնը և շարունակեց իր գործը։ Ես հարցրի՝ արդյոք նրա երգի պարունակությունը համապատասխանո՞ւմ էր իր դրությանը, նա ձմեռը հաց կունենա՞ր ուտելու, և իր անասունները կարո՞ղ էին կուշտ ապրել։ Նա պատասխանեց, թե մենք միշտ երգում ենք այն, ինչ որ իսկապես չունենք կամ բնավ չենք ունեցել… և ավելացրեց՝ թե լավ է աշխատել առանց վաստակի, քան թե անգործ մնալ․ անգործությունը մեռելներին է պատկանում։

— Այս արտը աղայի մուլք չէ,— ասաց նա։

— Բա′ ո՞ւմն է։

Նա ասաց, թե իր հայրը գնել էր այդ հողը մի քուրդ բեկի այրի կնոջից, որը փողի սաստիկ կարոտության մեջ լինելով, ստիպվեցավ վաճառել իր կալվածքը, և իբրև իրանց սեփականություն, նա ազատ էր աղայական տուրքերից։ Իմ կարծիքին, թե լավ կլիներ, որ ամեն գյուղացի իր սեփական հողն ունենար, Հասոն պատասխանեց—լավ կլիներ, եթե թողնեին… և ավելացրուց,— թե գյուղացիք փող չունեն հող գնելու համար, և եթե գնեին ևս, աղաները նրանց հետ թշնամանում են, սկսում են նեղացնել, կամ ջուր չեն տալիս, կամ սովորացնում են իրանց մարդիկներին նրանց