բարի և առաքինական արտահայտություն։ Բայց երբ նա ետ էր քաշում լայն ճակատի վրա թափված մազերը, նրա դեմքը կրկին ահռելի էր դառնում։ Կարծես այդ ճակատի վրա դրված լիներ մի սև դրոշմ, որ պահում էր իր մեջ մի մռայլ գաղտնիք։ Ճակատի մեջտեղը շիկացած երկաթով այրել ու խարել էին. տեղը մուգշագանակի գույն էր ստացել։ Հանցավորների, մահապարտների ճակատները միայն կրում են այս տեսակ նշաններ։ Բայց նրա մասին խոսվում էր, թե մի անգամ անհավատների ձեռքը գերի է ընկել և նրանք են այդպես արել։
Ասլանը խոսակցությունը դարձրեց նրա մոտ դրած գրքի վրա, հարցնելով թե ի՞նչ գիրք է։
— Արաբերեն մի աստվածաբանական գիրք է,— պատասխաննեց նա։— Գրագիտությունը քրդերի մեջ դեռ չէ տարածվել, հոգևորականներին անգամ կարելի է անգրագետ համարել։ Արաբական լեզու իմացողները այնքան սակավ են, որ մատով են ցույց տալիս։ Բոլոր ցեղերի մեջ գիտե այդ լեզուն մեր շեյխը միայն, և բացի նրանից' մի քանի հոգի։
— Իսկ դո՞ւք։
— Ես այժմ կատարելապես տիրապետում եմ այդ լեզվին և կարդացել եմ շատ գրքեր։ Մեծ աշխատություն էր պետք, մինչև սովորեցի։ Ես սկսեցի ծերության հասակում, բայց այդ դժվարին լեզուն լավ սովորելու համար՝ ամբողջ կյանք է հարկավոր։ Շեյխը մեծ համարում ունի դեպի իմ դպրությունը. հանդիսավոր օրերում, երբ ինքը պետք է քարոզ կարդա, շատ անգամ ինձ է առաջարկում ամբիոն բարձրանալ։
— Ուրեմն դուք նրան օգնականի պաշտո՞ն եք կատարում։
— Քրդերը ինձ ընդունում են, որպես նրա երկրորդականը, որպես նրա փոխանորդը։ Բայց ես այդ մասին շատ համեստ եմ։ Ինձ համար չէ ոչ փառքը, ոչ աստիճանը. ինձ բավական է այդ անշուք տաղավարը, որի մեջ հոգևոր մխիթարություն եմ գտնում։ Ես աչք ածեցի նրա տաղավարի շուրջը. ամեն կողմում երևում էր սաստիկ չքավորություն։ Այդ մարդը, որ այնքան համարում ուներ, որին այնքան հավատում էին, կարող էր շրջապատել իրան ամեն տեսակ բավականություններով, կարող էր հարստություն դիզել, բայց նա, որպես վերևում հիշեցի, իր ստացածը բաժանում էր աղքատներին և ինքը ապրում էր կատարյալ անձնուրացության մեջ։ Նրա տաղավարի միակ կարասին էր մի դդմասրվակ, որ գործ էր ածում որպես ջրի աման։ Այլևս ոչինչ չկար,
