Էջ:Vrtanes Papazyan, Collected works (Վրթանես Փափազյան, Երկեր).djvu/99

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

Այդպես եթե գնար, մի քանի տարուց հետո ջուրը ոչ միայն կես կարող էր լինել, այլև գուցե բոլորովին դադարեր:

Այն ժամանակ ի՞նչ պիտի լիներ գյուղացիների դրությունը: Չէ՞ որ արդեն սկսում էին չորանալ արտերը, բերքը նվազում էր, այգիները, ջուր չունենալուց, ծարավից խամրում էին, ծառաստանները կորցնում էին աճելու ուժը և մարգագետիններն այլևս չէին ժպտում առաջվա պես իրենց թավշանման շքեղ կանաչով:

Ամբողջ երկիրը կարող էր ոչնչանալ: Պետք էր մի ճար մտածել, ջրի սպառվելու դեմն առնել:

Բայց դրա համար, ամենից առաջ, հարկավոր էր նոր փորձանքի պատճառը որոնել ու գտնել:

Եվ ահա հավաքվեցին գյուղացիները խորհրդի. ապա բաժանվեցին, լեռներն ելան ջրի ակունքր գտնելու, այլև հետազոտելու ա՛յն ամեն ճյուղերը, որոնցից գետը հորդանում էր և մեծանում:

Մեծ գետ էր այն: Բուն ակունքը սկիզբ էին առնում մի մութ և ժայռոտ սարի կրծքից. ճանապարհին, մոտ 4—5 տեղ էլ, զանազան լեռներից գալով խառնվում էին նրան` խոշոր ուրիշ վտակներ, իսկ լեռնաշղթայի ստորոտում, խոր ձորակի մեջ, այդ ամենը միացած` ձևանում էր մի ջրաշատ գետ:

Այդ բոլորը գիտեին գյուղացիների այն խմբերը, որոնք հետազոտության ելան:

Առաջին խումբը բռնեց բուն ակունքի ճանապարհը. մյուսը ձորը մտավ, մտածելով, որ գուցե լեռներից խոշոր ժայռեր էին գլորվել, փակել ջրի ընթացքը և փոխել հեղեղատը:

Երրորդ խումբը քայլեց գլխավոր ճյուղն ի վեր, դեպի լեռնաշղթայի ծործորները, իսկ երկու մյուսները, բահերով ու թիերով զինված, գնացին մաքրելու մյուս ճյուղերի ակունքը, ենթադրելով, որ լցվել էին նրանք ավազով և կամ փուխր բլուրներ փլած` նրանց ընթացքն էին շուռ տվել:

Մինչ այդ, դաշտի բնակիչները լուրերի սպասելով նկատում էին, որ ոչ միայն ջուրը չէր մեծանում, այլ ավելի և ավելի էր պակասում: Խմբերից շատերն այդ միջոցին, հոգնեցուցիչ, տաժանելի ճանապարհներով քայլեցին վտակներն ի վեր: Ո՛չ մի հողաթումբ չէր փլվել, ո՛չ մի ժայռ չէր գլորվել, և ջրերի հեղեղատները չէին փոխվել: Նկատեցին միայն, որ նույնիսկ վտակները փոքրացել էին, իսկ թե որտեղ էին անհետանում ջրերը կամ ի՞նչպես, ի՞նչ ճանապարհով – ոչ ոք իմանալ չկարողացավ:

Տասնհինգօրյա երկար շրջագայությունից հետո բոլոր խմբերը կենտրոնացան ակունքի մոտ և խորհրդի նստան: