Էջ:Yeghishe Charents, Collected works, vol. 6 (Եղիշե Չարենց, Երկերի ժողովածու, հատոր 6-րդ).djvu/99

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

բերգյան թեզիսները պատմականորեն նույն դերն են կատարել»3, որ ասել է' ագիտկա է ամեն ինչ ու ոչինչ չկա բացի ագիտկայից. հարցի ամբողջ ֆոկուսը նրանում է կայանում, որ կան տարբեր տեսակի ագիտկաներ. ինչպես կան սպեկուլյացիայի տարբեր—պարզ ու բարդ, անմիջական ու քողարկված — ձևեր։ Տիցիանյան Վեներայի կոնքերի և Լյութերի թեզիսների մեջ եղած գլխավոր տարբերությունը նրանումն է կայանում, որ նրանք միևնույն հասարակական ֆունկցիան կատարել են տարբեր ձևերով[' մեկը (Վեներան) քողարկված, ոշ անմի¬ ջական, իսկ մյուսը (թեզիսները) ոչ քողարկված, անմիջական ձևով: Սրանումն է կայանում հարցի ծանրության կենտրոնը։ Հարցը չէր փոխվի, եթե Հայնեն Վեներայի կոնքերի դիմացը լյութերյան թեզիսների փոխարեն դներ հենց իլ ւա <րՁմեռային հեքիաթը» — ու սա ավելի լավ կլիներ, ոջական, իսկ մյուսը (րովհետև օրինակը վերցված կլիներ նույն բնագավառից։ Վեներայի ու <րՁմեռային հեքիաթի» մեջ ևս տարբերությունը նույնն է. որանը ևս երենց ստեղծ֊ մ ան ժամանակաշրջաններում հասարակական նույն ֆունկցիան են կատարեի բաքտարբերությամբ միայն, որ առաջինը իր վրա դրված ա լդ ֆունկցիան կա֊ տարել է քողարկված, ոչ անմիջական ձևով, իսկ երկ- - բացարձակ* անմիջական..եЦանաԱով± Երկուսի էլ հասարակական Ֆունկցիան եղել է տվյալ դասակարգի, <րհասարակական օգուտի» շուրջը ագիտացիա ՜մղելը, տարբերությունը պրիոՄի մեք է ՜մի՜այն,' ուրիշ ոչինչ? Որ սա այսպես է — դժվար չէ ապացուցել։ Այս մասին գիտական, մարքսիստական էսթետիկւսյի մեծագույն տեսաբան Պլեխանովը գրել է անգնահատելի տողեր, որոնք մի բան էլ է պետք է որ նշանակեն մեր, եթե ոչ ապադասակարգայինների, գոնե ոչ այդպիսիների հա- մ ար։ 7* 09


ա