Էջ:Zabel Yesayan, Traveling of Murad.djvu/27

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

և մէկ ժամէն միւսը կը սպասէր սոսկալի դէպքերու։ Լուսաբացին որոշեցինք մեկնիլ. ձիւն ու բուքը շնչասպառ կընէին մեզ, բայց չի վտանգելու համար այդ տեղի ժողովուրդը, մեր մեկնումի որոշումը գործադրեցինք:

Մտանք անտառ ու ձորի մը մէջ իջանք, տղաքը ցախերը կտրեցին ու մեզի համար պատսպարան մը շինեցին։ Հոն եկան կառվացի հաջի Սարգիսը իր հրացանով և երեք ընկերներով, որոնք հետապնդուած էին։ Բերած էին նաև մածուն, կաթ և կերակուր. անձրևը սկսաւ տեղալ, բայց կրակ վառեցինք ու գետնին վրայ բոլորուելով ընթրեցինք. երեկոյին անոնք մեկնեցան, իսկ մենք գացինք Չորախին ձորը։

Անձրևին յաջորղեց ձիւն և քանի մը ժամէն չորս մատէն աւելի ձիւնով ծածկուած էր ամեն կողմ. ստիպուած եղանք մեր դիրքերէն դուրս ելնել և ձորը մտնալով կրակ վառել, որպէսի քիչ մը տաքնանք։

Ահա յանկարծ Սեբաստիայէն մեր սուրհանդակները եկան՝ Բաշուկը և Հայկը. բերած էին ուտելիքներ և տեղեկութիւններ։ Հարկ էր դարձեալ տեղափոխուիլ և երեկոյին գացինք մեր գոմերը, Սէօյիւտ Էօզի։

Երբ լույսը բացուեցաւ, տեսանք, որ լեռներուն գագաթները կը վըխտան լրտեսներով։ Այն գըզըլպաշը մեզ մատնած էր։ Այդ քիւրդերը, որ խաղաղ ժամանակ մեզմէ աւելի ճնշուած էին թիւրքերէն, այս նեղ օրերուն դարձեալ հայերու դէմ էին և կրցած չարիքնին կը գործէին։ Մեր դրութիւնը շատ դժուար էր. մեր հագուստները թաց էին, կը մսէինք, բայց կրակ չի վառեցինք։ Չորս կողմերէն մարդիկ կերևային, և չէինք գիտեր, բարեկա՞մ էին թէ թշնամի, որովհետև այդ կողմերը կային փախստական հայեր և թուրքեր։

Նոյն միջոցին արևելեան կողմէն յայտնուեցան խումբ մը թուրքեր, որոնք վաղուց, կացինի կոթ և այլն կը ծախէին և իրենց հետ կը բերէին կապկպուած մարդ մը։ Տղաքը ուզեցին յարձակիլ ու մարդը ազատել առանց գիտնալու, թէ ի՞նչ ազգութեան կը պատկանի, բայց եթէ դուրս գայինք, գիտէի, որ կռիւը պիտի սկսէր և ոչ միայն մենք, այլ նաև գոմերու բնակիչները պիտի վնասուէին։ Հետևեալ օրը իմացանք, որ խօջասարցի հայ մըն էր անիկա։

Երեկոյին մեկնեցանք այդ տեղէն, անցանք Կառվայ գիւղի գոմերու մօտէն, մարդ ղրկեցինք, որպէսզի ուտելիք բերեն և ես մենակս գացի գոմերը, ժամ մը հանգչելու համար։ Կիները զիս ընդունեցին մեծ գուրգուրանքով, ոտքերս լուացին և թէյ պատրաստեցին։ Հազիւ թէ հանգչած էի, երբ 13 տարեկան պատանի մը ճչալով ներս մտաւ և սկսաւ ըսել.

— Ի սէր Աստուծոյ մտիկ ըրե՛ք, գիւղը կը փչացնեն, կիները կը