Էջ:Zabel Yesayan, Traveling of Murad.djvu/44

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

Խտօէն անմիջապէս խնդրեցի, որ նամակ մը տանի քաղաք. գրեցի հետևեալը.

«Այլևս անկարելի է մեզի տանիլ այս բոլորը։ Ուղարկեցէք ձեր տրամադրութեան տակ եղած զէնքերը և անմիջապէս գործի սկսենք»։ Մատնանշած էի նաև տեղի ունեցած դէպքերը, բայց անոնք արդէն իսկ տեղեկութիւն ունէին։

Գիշերը կրկին ձին տէրէսի գացինք. ինչպէս ըսի, դժոխքի պէս դժուար էր հոն մնալը, բայց մենք ուրիշ ապաստան չունէինք։ Երկրորդ օրը Խտօն վերադարձաւ և իմ նամակիս հետևեալ պատասխանը բերաւ.

«Առ այժմ խստութիւններու պատճառաւ չի պիտի կրնանք զէնք և մարդ ուղարկել։ Կը խնդրենք, որ քանի մը օր ևս անհետանաք, մինչև որ յարմար առիթը ներկայանայ, այն ժամանակ թերևս մենք մեռած կըլլանք, կտակնիս այս է՝ «Չի խնայէ՛ք ոչ ոքի»։

Կնոջմէս ալ նամակ մը ստացայ, գրած էր այսպէս.

«Սիրելի Շինական, եղբայրներուդ և Սարգիսին[1] մասին բնաւ մի մտածիր. անոնք բոլորովին առողջացած են. ամեն օր հաց կը ղրկեմ անոնց ուրիշներու ձեռքով[2]։ Թէև սոսկալի չարչարանքներ տուեր են, բայց հիմա լաւ են։ Մեր մասին բոլորովին մի՛ մտածեր. ձագերդ լաւ են: Համբոյրներով քո Սակալախօս»։

Թուղթը տեղ տեղ արցունքի հետքեր ունէր։

Մեր դրութիւնը այլևս անտանելի էր. ոչ կռուելու ասպարէզ կար, ոչ ալ պատսպարուելու տեղ։ Ի՞նչ երեսով ժողովուրդէն օգնութիւն պիտի ուզէինք, երբ այդ վիճակին մատնուած էին, և մենք ալ անկարող դարձեր էինք զիրենք պաշտպանէ լու։

Երեկոյին ուշ ատեն Տուզասարցի Գասպարը եկաւ, զիս կանչեց քարայրին բերանը և յայտնեց, որ իր պահուած տեղին մօտ հինգ փախստականներ կան, որուն մէկը հայ էր և երկուքը չէրքէզ: Ասոնք փախած էին Երզնկայէն և հոդ իրենց թագստոցին մէջ խեղդեր էին իրենց փախստական ընկեր հայը։ Անիկա կիսատ ճիչ մը լսեր էր և թիւրքերուն հայհոյութիւնները և ամեն ինչ հասկցեր էր։ Անմիջապէս ղրկեցի մեր տղոցմէն երկուքը, որոնք թիւրք ոստիկանի զգեստներ ունէին։ Գտեր էին ոճրագործ թիւրքերը և չորսն ալ սպաններ էին։

Երեկոյին մեկնեցանք Ճին տէրէսիէն։ Խորսանացի 16 տարեկան պատանի մը մեզ կառաջնորդէր. ուսումնասիրած էր բոլոր ճամբաները

  1. Մուրատին եղբօրը տղան։
  2. Բանտն էին։